Śmierć poety

Poeta był umówiony w sprawie pracy. Dostać pracę na emigracji nie było łatwo i poeta wybierając się na spotkanie z przyszłym pryncypałem odczuwał obok nieśmiałej nadziei spory niepokój. Jego wiedza i umiejętności, dzięki którym utrzymywał się z pewnym trudem przy życiu w kraju, tutaj nie przedstawiały wielkiej wartości. Jedynym co i tu liczyło się była umiejętność obsługiwania urządzeń elektronicznych, a przede wszystkim komputera. Poeta nie był w tej dziedzinie specjalistą, ale miał nadzieję, że jednak jakoś sobie poradzi, zwłaszcza, że lubił te inteligentne maszyny wielokrotnie dużo sympatyczniejsze, a przede wszystkim znacznie mniej złośliwe i agresywne od ludzi. Miał nadzieję, że nawet w tym obcym kraju i języku będzie się mógł z nimi porozumieć, łatwiej dogadać niż z zajętymi własnymi sprawami tubylcami czy rodakami próbującymi znaleźć jakiś nieduży choćby sens emigracyjnej egzystencji. Nie oczekiwał od nich zbyt wiele, nie pragnął uczuć, ani nawet zrozumienia, ot, tylko tego, żeby bez większych oporów wykonywały jego polecenia i w ten sposób pomogły mu zarobić na skromne utrzymanie. Być może realizował w ten sposób własną ukrytą potrzebę władzy, ale nie czynił przecież nikomu krzywdy i nawet jeśli była to żądza, to pożytecznie ukierunkowana. Lepiej chyba podporządkowywać sobie maszyny niż ludzi, odnosić tryumfy i tryumfiki nad bezdusznie nieposłuszną materią niż choćby w dobrej wierze starać się zdominować innych ludzi. Dla ludzi przeznaczone były jego wiersze, których wpływ jednak był znacznie mniejszy niż wiara ich twórcy w potęgę i wartość słów. Poeta czuł ironię swego losu, w którym jego niewielka nadwyżka duchowości stała się przyczyną nieszczęścia, bo przecież wygnanie nieszczęściem było, a ów niedostatek materii miał mu teraz pomóc przeżyć na obczyźnie. Zastanawiał się nawet dlaczego nie postawił w życiu właśnie na tę kiepską umiejętność dogadywania się z maszynami, tylko idąc za jakimś wewnętrznym przymusem uznał się za poetę, uważając, że pisanie wierszy jest tym, co umie najlepiej robić. Doszedł w końcu do przekonania, że jest w nim destrukcja, która każe mu wybierać jak najmniej korzystne rozwiązania życiowe. Obawa, która towarzyszyła mu teraz, gdy szedł niepewnym krokiem w stronę willi człowieka mającego go zatrudnić, dotyczyła tej destrukcji właśnie bardziej niż czegokolwiek innego.

         Poeta nie wiedział dokładnie, co będzie należało do jego zawodowych obowiązków. Mówiono mu coś o komputerach i innych elektronicznych urządzeniach do nich podłączonych. Zastanawiał się, co też to mogą być za urządzenia, ale myślał, że jakiekolwiek by były, poradzi sobie, jak tylko poczuje się dobrze w programie, a w końcu z wieloma rodzajami oprogramowania miał już do czynienia. Myślał też sobie, że może w początkowym okresie nie będą od niego wymagać zbyt wiele, a potem już będzie łatwiej. Nie wiedział też, czym zajmuje się jego przyszły pracodawca. Musiał być to bez wątpienia ktoś bardzo bogaty i pewnie też jakoś w tym kraju znaczący. Dowiedział się tylko, że jest to człowiek uczciwy i dobry, chętnie pomagający emigrantom, bowiem podobno sam dawno temu został zmuszony do wyjazdu zagranicę i chociaż szybko udało mu się wrócić, wie, co to znaczy żyć na obczyźnie. Te informacje powodowały, że poeta obok wdzięczności czuł też chęć jak najlepszego wykonywania swoich zawodowych obowiązków. Z tego też jednak powodu głównie dręczyła go obawa czy podoła i nie zawiedzie pokładanego zaufania. Nie ma też co ukrywać, że praca niosła ze sobą nadzieję na poprawę codziennego bytu, opartego dotąd na zasiłku urzędu emigracyjnego i wsparciu udzielanym przez organizacje broniące praw człowieka. Jakoś jak dotąd nikt nie zaproponował mu wydania jego wierszy przetłumaczonych na tutejszy język, co poety nie dziwiło, ponieważ, jak się zdążył zorientować, miejscowi poeci też mieli z wydaniem swoich utworów niejakie kłopoty, choć nikt nie myślał o wyganianiu ich czy jakiejkolwiek innej dyskryminacji. Poznał ich kilku, gdy zaproszono go na jakieś spotkanie literatów. Wykonywali różne zawody; jeden był urzędnikiem, inny przewodnikiem muzealnym, jeszcze inny akwizytorem reklam. Poeta pamiętał, że podobnie było także w jego kraju zanim wyznawcy Platona uznali poezję za całkowicie niepotrzebną. Pomyślał, że być może w pisaniu wierszy jest jednak coś nadprogramowego skoro mało kto chce za nie na tym świecie płacić. Można by to było właściwie uznać za pewien dowód nadziemskości poezji i wyzwolenia się z hierarchii wartości panujących wśród większości zjadaczy chleba, ale sam poeta choć wolny i lekki duchem, w swej fizyczności jak wszyscy podlegał prawu ciążenia, odczuwał głód i miły był mu dach, pod którym mógł spokojnie zasnąć. To wszystko kosztowało i pieniądze trzeba było zarobić właśnie tym, czego się dobrze robić nie umiało. Właściwie wydawało się to poecie trochę dziwne, ale doszedł do wniosku, że zadziwienie światem jest uczuciem u poetów powszechnym i nikt poza nimi nie uważa podobnych spraw za mogące budzić duchowy niepokój. Przyszło mu do głowy, że być może właśnie te poetyckie zadziwienia tak bardzo przeszkadzały wyznawcom Platona, a być może i samemu Platonowi też niegdyś wydawały się irytujące.

         Snując sobie takie właśnie rozważania poeta zbliżył się na tyle do miejsca swojej nowej pracy, że dostrzegał już dom stojący za wysokim murem i bramę z wiszącym na jednym z ograniczających ją słupków wyraźnym numerem. Poeta ucieszył się, że ten numer jest taki wyraźny i omijają go wątpliwości przynajmniej z tego powodu, że nie trafi pod właściwy adres. Zwolnił kroku chcąc nastawić się psychicznie na rozmowę z pryncypałem i przyjrzeć się lepiej samemu budynkowi. Przypominał trochę warowną fortecę, zbudowany nowocześnie, ale solidnością ścian i zaokrąglonymi narożnikami imitującymi baszty nawiązywał do średniowiecznych budowli. Poeta zastanawiał się, czy z tej architektury można wywnioskować coś o osobowości właściciela posiadłości. Wyglądało na to, że był to człowiek solidnych, konserwatywnych może nawet zasad, ale o nowoczesnych przekonaniach. Ktoś taki biorący to co najlepsze z tradycji, ale zarazem radzący sobie w teraźniejszości i potrafiący wybiegać w przyszłość. Taka postawa przypadałaby nawet Poecie do gustu, ale dom jednak mu się nie podobał. Owa staroświeckość miała w sobie coś z pretensjonalności, a nowoczesność była zbyt podobna do dość często spotykanych w innych budynkach schematów. Dodatkowo mała liczba okien sprawiała wrażenie, że gospodarz boi się głównie tego, żeby go nie okradziono. Może to w rzeczywistości podszyty tchórzem snob lub pozer? - pomyślał Poeta, a może tylko zwyczajnie człowiek mało oryginalny jak wielu, ale mający w sobie tęsknoty do czegoś większego i szlachetniejszego niż on sam? Zresztą pozory mogły mylić, a Poeta nie czuł się też specjalistą w odgadywaniu ludzkich charakterów z ich materialnych emanacji. Mimo wszystko jednak poczuł wobec swojego bądź co bądź dobroczyńcy może nie niechęć, ale jednak dystans. Mogła to być również jakaś obroną przed wdzięcznością i zarazem lęk przed zależnością, którą praca u kogoś nakłada, zwłaszcza, kiedy ma się niewielkie perspektywy znalezienia sobie innej.

         Poeta starał się odwlec moment przekroczenia bramy, jakby chciał jeszcze przez moment nacieszyć się swoją wygnaną wolnością, ale nie mógł tego robić w nieskończoność, a nawet znacznie mniej niż w nieskończoność. Stanął przed bramą i szukał oczami przycisku dzwonka, ale nim znalazł spostrzegł, że brama jest uchylona. Nie bardzo wiedział, czy w takiej sytuacji należy jednak znaleźć dzwonek i zadzwonić, czy wejść i stukać dopiero do drzwi budynku. Bal się, że jeśli wejdzie sam zostanie poczytany za człowieka źle wychowanego, zaś dzwoniąc do otwartej bramy przedstawi się jako w pewnym sensie niemota czy ktoś chorobliwie nieśmiały. Zdecydował się wejść. Przeważyła myśl, że nie ma sensu fatygować kogoś do otwierania już otwartych drzwi. Poeta wszedł ostrożnie, można by nawet powiedzieć, wślizgnął się. Rozglądając się dokoła szedł powoli alejką w kierunku schodów prowadzących pod solidne drzwi. Nie bardzo wiedział, jak nazwać to, co otaczało dom. Nie był to park, ani ogród, ale nie pasowało tu też określenie podwórko. Nie było tu drzew, ani kwiatów, trawa była wydeptana i było sporo widocznej gołej ziemi. Wyglądało to trochę niechlujnie, ale może wynikało z pory roku i niewykończenia całości wystroju posesji. Dom zakrywał zresztą dalszą część przestrzeni i Poeta pomyślał, że może tam jest nieco ładniej, chociaż nie wiedzieć czemu pamięć podsunęła mu widziany w dzieciństwie obraz drewnianej, krytej słomą stodoły i brudnego wejścia do murowanej obórki. Wolnoć Tomku w swoim domku, westchnął, po raz pierwszy od czasu wygnania odczuwając boleśnie to, że nie jest u siebie.

         Wszedł na pierwszy stopień i wspinał się w kierunku drzwi. Schody były nieco skręcone, co pewnie miało oznaczać oryginalność, ale na Poecie nie zrobiły wrażenia. Martwił go fakt, że jak dotąd nie zauważył przy drzwiach żadnego przycisku i zastanawiał się, czy nie było jednak lepiej zadzwonić do bramy. Jeśli nie odnajdzie dzwonka, w ostateczności może przecież zapukać, ale drzwi nie wyglądały na przeznaczone do pukania i Poeta zaczynał odczuwać lekką irytację. Jakoś inaczej wyobrażał sobie te chwile przed tak przecież ważną dla niego rozmową i nie miał najlepszych przeczuć co do tego jak przebiegnie ona naprawdę.

         Drzwi okazały się uchylone, a właściwie lepiej powiedzieć niezbyt dokładnie zamknięte. Było to dziwne, wziąwszy pod uwagę obronny wygląd domu i otaczający go wysoki mur. Poeta nie bardzo wiedział, co o tym wszystkim myśleć. Pchnął lekko drzwi, które otworzyły się bezszelestnie odsłaniając widok na korytarz czy raczej hall, dość szeroki i niezbyt przytulnie wyglądający ze swoją kamienną posadzką i ciemnymi ścianami. Nie było tu jednak atmosfery tajemniczego zamczyska Drakuli czy jakiegoś innego dziwaka, tylko powiało czymś w rodzaju pustki i braku kogoś, kto by to miejsce potrafił zagospodarować. Rzeczywiście, jak dotąd wszędzie tutaj brakowało ludzi. Ogrodnika, stróża, kamerdynera czy pokojówki, tych którzy by tę pustkę napełnili życiem choćby sztywnym i mało interesującym.

         Poeta zatrzymał się za progiem chrząknął i zaszurał butami. Zrobił to zdecydowanie za cicho, ale czuł coraz większe onieśmielenie i nawet przemknęła mu myśl, żeby wycofać się i dać sobie spokój z dzisiejszą wizytą, a może i całą tą pracą? Rozsądek jednak przeważył. Potrzebował przecież pieniędzy i ta niezrozumiała niechęć, jaką odczuwał do tego domu i otoczenia, musiała ulec bardzo prozaicznym potrzebom powszedniego dnia. Przez chwilę stał jeszcze w miejscu, mając nadzieję, że ktoś pojawi się w którychś z trojga drzwi prowadzących w głąb domu, lub na schodach wiodących na piętro. Nadal jednak nie było nikogo. Poeta spojrzał w lewo i dostrzegł jeszcze jedne drzwi niedomknięte w ten sam sposób jak wejściowe. Zebrał się w sobie, podszedł do nich i zapukał. Nie usłyszał niczyjej odpowiedzi. Uchylił je nieco szerzej i zobaczył za nimi ekran komputera. Ośmielony tym znanym sobie widokiem, zajrzał do środka.

         Pokój w całości wypełniony był elektroniczną aparaturą. Były tu konsolety i klawiatury, ekrany i monitory, pośród których tkwiły różnej wielkości jednostki centralne wydające cichy, dobrze Poecie znany szum. A więc to tym najprawdopodobniej miałby się zajmować, zrozumiał. Nigdy nie miał do czynienia z taką wielością i różnorodnością elektronicznych maszyn. Ogarnęło go zwątpienie. Tu potrzebny był rzeczywisty fachowiec, a nie szukający zarobku emigrant, który nauczył się kiedyś obsługiwać komputer i to zupełnie już nienowej generacji. Z drugiej jednak strony ta nowoczesność zafascynowała go. Gdyby dano mu trochę czasu na zapoznanie się z tym wszystkim, poradziłby sobie z pewnością. Przyjaźń, jaką odczuwał do tych bezdusznych i sztucznie inteligentnych tworów, pomogłaby mu w tym, wiedział o tym. Te maszyny były cierpliwe, ludzie jednak nie.

         Chciał już wyjść i szukać gdzieś dalej właściciela, kiedy jego uwagę przyciągnął komputer z klawiaturą podobną do tych jakie umiał obsługiwać. Trudno powiedzieć dlaczego postąpił tak właśnie jak postąpił. Niewątpliwie skłonił go do tego jakiś wewnętrzny impuls, trochę może ciekawość. Mówił później, że w jakiejś nieracjonalnej determinacji miał nadzieję, że w kilka minut uda mu się choćby pobieżnie zapoznać się z tą całą aparaturą i dzięki temu uda mu się wywrzeć na pracodawcy wrażenie, że jest kimś, kto się doskonale na tym wszystkim zna. Był to pomysł w swej istocie dość rozpaczliwy i na swoje usprawiedliwienie Poeta miał chyba tylko właśnie to, że był poetą. Niemniej, udało mu się uruchomić ten pierwszy komputer i gdyby na tym poprzestał, może nie byłoby jeszcze tak źle. Podbudowany jednak powodzeniem, przysiadłszy na obrotowym krześle odkręcił się do zupełnie sobie nieznanej konsolety i zupełnie nonsensownie przełożył jakąś dźwignię, mówiąc sobie, że w razie czego przestawi ją z powrotem w poprzednie położenie. Tymczasem zupełnie niespodziewanie w pokoju zapaliło się światło, a kiedy Poeta usiłował je w pomyślany uprzednio sposób zgasić, pomylił dźwignie i dodatkowo zupełnie niechcący coś nacisnął i nagle włączył się wentylator, a Poeta odniósł niejasne wrażenie, że w innych pokojach także coś się dzieje.

         Poeta w przestrachu próbował jeszcze jakoś zaradzić nadciągającej katastrofie i wcisnął jeszcze kilka klawiszy i nagle w głośniku na ścianie usłyszał podniesione głosy dochodzące z inne części domu :

- Żeż kurwa mać, co się dzieje? - krzyczał ktoś.

- Ktoś chyba dobrał się do centrali - odpowiedział drugi - po czym rozległo się szczekanie psa.

         Od momentu, kiedy tu wszedł, wiedziony impulsami Poeta, działał nadal spontanicznie, choć przyznać trzeba, że tym razem jednak bardziej racjonalnie, to znaczy nie namyślając się wiele rzucił się do ucieczki. Bez przeszkód wybiegł z domu, słysząc za sobą tupot kogoś zbiegającego po schodach. Brama jest otwarta, byle wybiec za bramę!

Biegł nie oglądając się za siebie, mając nadzieję, że może nie zostanie zauważony i nie wszystkie jego szanse na przyszłość zostaną przekreślone. Dopadł do bramy i z przerażeniem spostrzegł, że jest zamknięta. Dopiero później zrozumiał, że najprawdopodobniej sam ją zamknął, naciśnięciem któregoś guzika lub przełożeniem jakiejś dźwigni. W tym jednak momencie miał pewność, że oto ktoś zastawia na niego pułapkę. Ogarnęła go nagła fala bezsilności i paniki, kiedy nagle uświadomił sobie, że musi gonić go ten pies, którego szczekanie słyszał. Z pełną determinacją i absolutnie nieporadną skutecznością wspiął się na bramę i kiedy bez lekkości, ale jednak przedostawał się na drugą stronę, wielki podpalany owczarek dobiegł do sztachet. Poeta zeskoczył na ziemię i pochylony siłą ciążenia i rozpędu pobiegł wzdłuż muru pustą na całe szczęście uliczką. Zatrzymał się dopiero za pobliskim rogiem. Stał oddychając ciężko i nagle jeden z tych oddechów przemienił się w głębokie, uwalniające od zmęczenia, napięcia i wszelkiego obowiązku westchnienie ulgi. Był wolny.

- Cały kulturalny świat był wzburzony, kiedy pana wygnano - powiedział Prawdziwy Pisarz

Był, ale już nie jest, pomyślał Poeta. Zresztą może nie cały świat tylko jego kawałek? Kulturalny kawałek świata. A więc jest też świat niekulturalny. Niekulturalny to znaczy jaki? Źle wychowany, albo niewychowany wcale? Artyści, myśliciele, uczeni, a z drugiej strony kto? Robotnicy, urzędnicy, przekupki, cała reszta. Ci co nie byli oburzeni. Nie byli, bo nie wiedzieli, że powinni być. Ci kulturalni im nie powiedzieli, albo mówili, ale tamci nie chcieli słuchać. Nie chcieli, bo nie byli kulturalni. Poeta pomyślał, że w takim razie spotkał wielu niekulturalnych ludzi. Nie zauważył, żeby jego los obchodził więcej niż kilka osób. Czy tylko ci byli kulturalni? Prawdziwy Pisarz chyba jednak wie, co mówi, a jeśli mówi, że cały to cały, oczywiście cały kulturalny. Poeta nie śmiał zapytać jak duży jest naprawdę ten świat. Zrobił jakąś nieokreśloną minę i uścisnął podaną mu dłoń. Uścisk był mdły. Może Prawdziwy Pisarz nie chciał nadwerężać ręki? W końcu była to cenna ręka, spod której wychodziły słowa mocne i prawdziwe jak ich autor. Cały kulturalny świat był oburzony, kiedy pana wygnano, Poeta powtórzył w myślach słowa Prawdziwego Pisarza. Zdanie jak zdanie, poprawne, może tylko trochę jakby mało oryginalne, ale... Trzeba mieć jednak prawdziwą odwagę, żeby powiedzieć cały świat i do tego cały kulturalny świat. Tak, takie zdanie może wypowiedzieć tylko ktoś wielki, a Prawdziwy Pisarz powiedział je bez chwili wahania. Poeta zastanowił się, co by sam powiedział, gdyby był na miejscu Prawdziwego Pisarza? Nie przyszło mu nic do głowy. Był jednak pewny, że nie użyłby słowa świat nawet bez przymiotnika kulturalny. Mało wiedział o świecie. Co do kultury, to zaniepokoiło go to, że sam nie czuł oburzenia na swoje wygnanie. Wyglądało to jakby też nie był kulturalny. A właściwie co oznacza bycie oburzonym? Wzięło się to słowo chyba od burzy, oburzony czyli czujący w sobie burzę, błyskawice, pioruny... Poecie było może tylko trochę przykro, a głównie niewygodnie bez swojego pokoju, tapczanu i ciszy, w której słuchał piosenek swojej ukochanej śpiewaczki. A może jemu właśnie nie wypadało być oburzonym? Może powinien przyjmować swój los w spokoju i równowadze ducha, z pokorą, jak przystało na mędrca... Był jednak nie mędrcem, tylko Poetą. Chyba jednak Poeci żyją w takim swoim świecie, z którego nie sposób ich wygnać, ale to by znaczyło, że i inni poeci nie przejęli się zbytnio jego losem, jeśli w ogóle do ich światów dotarła wiadomość o jego przypadku. Czyżby więc poeci nie byli ludźmi kulturalnymi? Taka logika wydała się Poecie niebezpieczna. Jeszcze chwila, a przyzna rację wyznawcom Platona, że w normalnym kulturalnym świecie nie ma miejsca dla poetów. Ale chyba jednak Prawdziwy Pisarz uważał go za obywatela tego kulturalnego świata. Poeta nie zauważył, by w głosie tamtego zadźwięczała ironia, nawet ukryta. Nie, przypuszczać, że Prawdziwy Pisarz w duchu zgadza się z wyznawcami Platona byłoby paranoją. Prawdziwy Pisarz powiedział wprost to, co czuł. Użył do tego słów prostych, może nieprzypadkowo brzmiących jak komunał. Komunały w sytuacjach wyjątkowych przestają być komunałami. Tak, prawdziwi pisarze nie boją się wielkich słów, nawet sloganów. Nie muszą się silić na oryginalność jak ci młodzi i jeszcze nie do końca prawdziwi. Jak to powiedziała pewna wielka i prawdziwa poetka przyjmując nagrodę za swoją twórczość - dziękuję. Ot, tak zwyczajnie i po prostu, i wszyscy wtedy zastanawiali się nad słowem dziękuję. Słowa tych prawdziwych zmuszają do myślenia, pewnie dlatego, że też są prawdziwe. Prawdziwe i powiedziane w odpowiedniej chwili, albo napisane w odpowiednim miejscu. To chyba właśnie jest sztuka. Poeta nigdy nie miał pewności czy słowa, których używał w swoich wierszach, to właśnie te słowa. Możliwe, że właśnie dlatego wszyscy, oprócz wyznawców Platona, mieli wątpliwości, co do tego, czy jest prawdziwym poetą. Zrobiło mu się nagle przykro. Przecież Prawdziwy Pisarz mógł powiedzieć coś o jego wierszach, a nie wyrazić swojego oburzenia wobec wygnania. Uświadomił sobie, że w takim razie wygnanie naprawdę jest ważniejsze od tego, co napisał. No, ale gdyby tego nie napisał, nie wygnano by go, pocieszył się. Pisarz z pewnością właśnie tak myślał. Potraktował go zatem jak równego sobie. Pewnie wiedział, że wyrażając się z uznaniem o utworach Poety, uraziłby go, przyjmując w takim wypadku postawę pewnej wyższości. Tak to, co powiedział Prawdziwy Pisarz należałoby potraktować jako wyraz prawdziwej solidarności ludzi kulturalnych. Właściwie brzmiało to - jak można było wygnać kogoś takiego jak pan. Poeta nie miał już wątpliwości Prawdziwy Pisarz znalazł odpowiednie słowa. A on? Było mu trochę głupio, że nic nie odpowiedział. Cóż jednak mógł odpowiedzieć Prawdziwemu Pisarzowi Prawdziwy Poeta? Przecież to milczenie było dużo znacznie wymowniejsze nawet od wiersza, jeśliby Poeta zdecydował się zademonstrować, uzewnętrznić siebie samego. Zresztą, to właśnie zabrzmiałoby głupio. Wierszem nie gada się ot tak, żeby coś powiedzieć. Chyba, że... Jeśliby potraktować wiersz jako odpowiedź Prawdziwego Poety Prawdziwemu Pisarzowi? To nie byłoby głupie, byłoby prawdziwe. A jeśli tak właśnie jest, że czego by nie powiedzieli lub co by powiedzieli prawdziwi pisarze i poeci, jest właśnie tym, co powinno być powiedziane lub przemilczane? Poeta pokiwał głową czując się w pewien sposób upodmiotowiony. I właściwie Prawdziwy Pisarz miał rację. W całej sprawie najważniejszy był wygnany człowiek, to że ten człowiek był poetą, chociaż nie było nieważne, to jednak nie najważniejsze. Ale jednak pisarz mówił o świecie kulturalnym, a nie tylko zwyczajnie ludzkim. Jak się zdaje mówił w imieniu tego świata. Jako człowiek milczał i w milczeniu porozumieli się jak człowiek z człowiekiem, i w milczeniu Poeta przedstawił się jako człowiek. Może Prawdziwy Pisarz teraz właśnie zaczyna to rozumieć? A może zrozumiał od razu? A może wszystko to było nieprawdziwe, nadęte, sztuczne? Poeta westchnął. Ludzie, słowa, cały ten świat kulturalny i ten właśnie cały świat... Taki to właśnie świat.

Propozycja zostania premierem emigracyjnego rządu zaskoczyła poetę zupełnie. Jego układ z Mniejszym i Większym nie przewidywał przecież aż takiego angażowania się w politykę. Okazało się jednak, że proponuje mu ten wysoki urząd zupełnie inna grupa, niezwiązana zupełnie z poprzednią. Próbował tłumaczyć, że na polityce nie zna się wcale, a na rządzeniu jeszcze mniej, ale zakrzyczeli go, twierdząc, że jego przemówienie na ostatnim wiecu było porywające. Nie przypominał sobie jakoś słuchaczy porwanych jego słowami, prawdę mówiąc uważał, że nie bardzo potrafił powiedzieć, o co mu chodzi. Pomyślał, że może jednak komuś udało się poskładać wypowiedziane przez niego myśli i zgodzić się z ich treścią. Nadal jednak przekonywał namawiających go, że nawet jeśli czasami potrafi powiedzieć coś mającego znaczenie, to jednak za mało to na zostanie głową gabinetu, choćby tylko emigracyjnego. Nawet taki szef rządu musi mieć przecież jakiś program, działać choćby z daleka na rzecz swego uciskanego narodu, posiadać jakąś wizję przyszłości. Pierwszego Poeta nie miał, drugiego nie umiał, a co do wizji przyszłości to nie wybiegała ona poza najbliższe dwa tygodnie. Nie przekonywały go też argumenty, że przecież bywało już nieraz w historii, że wielcy i sławni artyści stawali na czele państwa po to, by swoim autorytetem umożliwić przetrwanie, wyjście z kryzysu, trudne reformy, czy jak w tym przypadku wyzwolenie. Poeta twierdził, że nie czuje się wybitny, a już z pewnością nie sławny. Chwilowa popularność jaką przyniosło mu wygnanie minęła i od czasu spotkania z Prawdziwym Pisarzem nie interesował się nim nikt ze świata ludzi mających wpływy i znaczenie. Namawiano go jednak nadal, mówiąc, że te jego nawet pobieżne wcześniejsze kontakty, to i tak bardzo dużo i oni nie znają nikogo, kto mógłby się poszczycić choćby takimi. Partia, którą założyli nie była duża, ale uważali, że kiedy emigranci z kraju zaczną napływać masowo, powiększy się szybko jako zorganizowana już i znana w szerszym świecie. Ten szerszy świat przestraszył Poetę dodatkowo. Wyjaśniał, że z natury jest samotnikiem, człowiekiem stroniącym od tłumów i wszelkiego hałasu, zawód poety wymaga od niego pewnego dystansu do świata, wydarzeń, nawet siebie samego. Dodał też, że w towarzystwie ludzi znanych, sprawujących ważne funkcje lub tylko będących blisko wielkich spraw, nie umie się zachować, odczuwa onieśmielenie i często milczy. Z pewnością nie spełniłby pokładanych w nim nadziei i może nawet swoją postawą zupełnie niechcący zaszkodził sprawie. Uznali jego słowa za dowód skromności, a tę za najlepszą rekomendację na stanowisko premiera. Poeta zaczynał powoli dochodzić do wniosku, że ich nie przekona. Przypominali mu takich, co ciągną kogoś opierającego się na wódkę. Nigdy nie wiedział, co w takiej sytuacji zrobić. Nie sposób było powiedzieć po prostu - nie chcę. To nie był argument, ale innych argumentów też nie było. Poeta nie widział żadnego sensu w składanej mu propozycji. Ci emigranci tak samo jak Większy i Mniejszy wyjechali z kraju z przyczyn zupełnie innych niż polityczne. Teraz widać u wszystkich zapanowała moda na politykę. O ile jednak Mniejszy i Większy byli nastawieni bojowo, to ci nie mieli wojowniczych zamiarów. Poecie byłoby może z nimi właśnie bardziej po drodze, ale oni właśnie tej drogi nie widzieli. Zastanowił się, czy potrafiłby ich poprowadzić. Dokąd sam zmierzał? Właściwie do szczęścia wystarczyłby mu taki sam niewielki pokój z którego go wygnano i telewizor z magnetowidem. A może - zastanowił się - jako premier nawet takiego śmiesznego emigracyjnego rządu miałby jakąś szansę na przebycie oceanu i spotkanie się ze swoją ukochaną w rzeczywistości? Ta myśl onieśmieliła go, wydała mu się tak nierealna jak dążenie wyznawców Platona do zbudowania idealnego państwa. Bardziej absurdalna niż idealna nawet. Uświadomił sobie nagle, że błędem wyznawców Platona była właśnie owa dążność do ucieleśnienia ideału. Osiągnąć ideał, to w gruncie rzeczy zaprzeczyć mu, zniszczyć go, sprowadzić w sferę niskich, przyziemnych wartości. Gdyby swojej ukochanej mógł dotknąć, jego miłość pękłaby jak mydlana bańka, byłoby to tak, jakby ktoś głośno krzyczał, że kocha ciszę. A może nie byłoby to takie najgorsze, gdyby ona przestała być ideałem, a stała się kobietą? Poeta przypomniał sobie, że kiedyś żył tak jak inni ludzie. Miał narzeczoną, myślał o założeniu rodziny. Potem jego życie nagle ruszyło jakimiś dziwnymi, nieznanymi drogami, które zaprowadziły go aż tu, na emigrację. Nie, stanowczo nie wiedział dokąd zmierza. Gdyby miał kogoś prowadzić za sobą, wyglądałoby to zapewne przekomicznie. Kręciliby się  w kółko, wchodzili w uliczki bez wyjścia, snuli bez celu po parku. Poczuł nagle zmęczenie towarzystwem tych natrętów, którzy szukali przewodnika. Być figurantem w organizacji Mniejszego i Większego było zdecydowanie mniej męczące. Poza tym obiecali mu to wideo. Popatrzył na oczekujących w napięciu jego decyzji ludzi i nagle z niespodziewaną nawet, a może szczególnie dla niego samego gwałtownością, ryknął:

- Spierdalajcie stąd, ale to już!

Upadek wyznawców Platona w ojczystym kraju Poety był tak samo nagły i niespodziewany jak ich dojście do władzy. Nie przyczyniła się do niego żadna z emigracyjnych partii ani organizacji. One jednak właśnie były najbardziej zawiedzione przebiegiem wydarzeń. Z dnia na dzień straciły swoją rację bytu, a nie zdążyły na tyle urosnąć, żeby mieć jakieś znaczenie również w obecnej sytuacji. Wyznawców Platona obaliła opozycja wewnątrz krajowa nie potrafiąca się pogodzić z idealizmem władzy i dążąc do przywrócenia dawnych materialnych wartości. Poeta skonstatował, że prozaicy obalili filozofów. Miało to jednak dla niego to znaczenie, że pozwalało wrócić.

         Nad tym czy ma wracać zastanawiał się długo. Zdążył przyzwyczaić się już do nowych warunków, nie miał w ojczyźnie nikogo, za kim by tęsknił, ani niczego do czego chciałby wrócić. Jego pokój zapewne zajął już ktoś inny i czekałaby go jakaś walka o jego odzyskanie, ale nie sądził, by wraz ze ścianami odzyskał tak lubiane kiedyś sprzęty i atmosferę tamtych zasłuchanych w piosenki wieczorów z przed wygnania. Zastanawiał się nawet, czy kiedykolwiek będzie mu dane odzyskać poczucie tego, że jest u siebie. Nie tylko zrozumiał złudność takiego myślenia, ale też powstała w nim osobowość emigranta, jakby poczucie bycia wygnanym przeniknęło go i dotychczas bezdomne zadomowiło się w nim na stałe.

         Rzeczywistość zmuszała go jednak do powrotu. Kraj, który udzielił mu schronienia, nie widział dłużej potrzeby pomagania mu, skoro przestał być już prześladowany, inne kraje tym bardziej nie poczuwały się do pomagania mu w jakikolwiek sposób. Prawdę mówiąc zapomniano o nim. Ojczyzna też nie pamiętała, ale w ambasadzie uznano, że skoro poprzednia władza wygnała go, to oczywiście obecna pozwala mu na powrót, chociaż nie jest w stanie wspomóc go materialnie w sposób znaczący.

         Bycie poetą, po upadku wyznawców Platona też nie znaczyło już wiele. Poezja nie wyróżniała nikogo, pisać wiersze znaczyło tyle, co szyć spodnie, grać w piłkę, czy wykonywać jakiś inny bardziej lub mniej ciekawy zawód, z tą tylko różnicą, że jak wcześniej nie można było zarobić nią na życie. Paradoksalnie tak jak wygnanie wyniosło go chwilowo na coś w rodzaju szczytu, tak możliwość powrotu spychała w dół, między ludzi bardzo przeciętnych, nikomu nieznanych, tak pod rządami wyznawców Platona jak i teraz zajętych przede wszystkim troską o mało efektowne sprawy bytowe.

         Poeta miał nadzieję, że uda mu się wrócić do pracy w wydawnictwie, w którym pracował kiedyś, wynająć jakiś niewielki pokoik i z czasem przywrócić swój poprzedni stan posiadania, chociaż nie miał nadziei na szybkie kupienie telewizora i magnetowidu. To właśnie martwiło go najbardziej. Wierzył, że gdyby rządy wyznawców Platona potrwały jeszcze jakiś czas Mniejszy i Większy wystaraliby się o to wideo dla niego. Teraz nie było sensu na to liczyć. Organizacja Mniejszego i Większego rozpadła się, a oni sami, nie myśląc o powrocie, żyli tak jak zawsze uważając, że właśnie w tym obcym kraju uda im się prędzej dorobić czegoś więcej niż w ojczyźnie. Ciąg życia Poety został zaburzony i w wyniku tego powrót do kraju był przyjazdem na miejsce, o ile nie zupełnie nieznane, to jednak w znacznym stopniu zmienione. Nie tak trudno więc zrozumieć, że upadek wyznawców Platona Poety nie ucieszył aż tak bardzo, jakby się mogło zdawać.

         Obudziło się w Poecie też coś nowego; coś w rodzaju chęci urealnienia swoich marzeń. Kiedy się bowiem zastanowił nad możliwościami zarobienia na magnetowid, doszedł do wniosku, że są one mniej więcej takie, jak szansa pojechania do kraju, w którym żyła i śpiewała jego miłość. Myśl o dobrowolnym wyruszeniu w świat przyszła Poecie do głowy po raz pierwszy w życiu. Przeczuwał, że spotkanie w rzeczywistości owej kobiety, przyniesie ze sobą klęskę podobną do upadku wyznawców Platona, ale pragnienie stanięcia oko w oko ze swoim ideałem stawało się coraz silniejsze.

         Poeta zresztą nie tylko w tym odczuwał pewną podwójność. Spod idealizmu wydobywała się coraz częściej jego przyziemna natura i co ciekawsze, Poeta przyglądał się temu drugiemu swojemu ja z niejaką sympatią. Miało w sobie sporo trzeźwości i konkretność, która mogła pozwolić Poecie na dążenia, których spełnienie nie rozwiewało żadnych złudzeń, nie pozbawiało marzeń, nie obalało postawionych na piedestale wartości. Osobowość ta była zdecydowanie bardziej życiowa i choćby wyznawcom Platona nie przyszłoby do głowy wyganiać jej za granicę. Przytłoczona dotychczas przez stworzoną z niespełnień część Poety nie brała jakby udziału w jego życiu i wydawało się nawet, że nigdy nie znalazła się na emigracji. Kiedy brała górę, zastanawiał się, czy przypadkiem, to co przeżywa, nie jest snem, czy wyznawcy Platona w ogóle istnieli, czy zmusili go do opuszczenia kraju, czy ostatnie miesiące wydarzyły się naprawdę.

         Ta właśnie część domagała się od niego jakiejś decyzji. Mówiła, że przeciwko owej piosenkarce nic nie ma, że lubi ją, że mogłaby się z nią zaprzyjaźnić w realnym świecie. Czuła się co prawda najlepiej w domu, ale podróże nęciły ją również. Zobaczyć, co jest po drugiej stronie oceanu, było ze wszech miar godne trudu przepłynięcia go lub przelecenia, chociaż ta pierwsza ewentualność była bardziej kusząca. Z pewnym poczuciem humoru pytała Poetę, ile jego ukochana ma lat, ile wzrostu, czy była zamężna dwa czy już trzy razy, czy jest taka ładna jak wygląda w telewizji, czy bez makijażu i charakteryzacji wygląda ot tak sobie, zupełnie przeciętnie? Idealistyczna strona Poety nigdy takich głupich pytań nie zadawała, takie sprawy nie interesowały jej zupełnie i Poeta przyłapywał się na tym, że coraz częściej podziela ciekawość tej przyziemnej natury.

         Postanowił w końcu wrócić do kraju po to, żeby wyjechać z niego dobrowolnie. Miał nadzieję odzyskać w ten sposób wolność i niezależność ograniczone przez wyznawców Platona, wrócić na drogę decydowania o samym sobie. Uświadomił sobie bowiem, że nie tyle dokuczało mu samo wygnanie, co fakt, że miało w sobie oczywisty element przymusu. Ten przymus ciążył mu najbardziej i tylko powrót do ojczyzny mógł go od tego ciężaru uwolnić. Zdawał sobie sprawę, że nie będzie to powrót do punktu wyjścia, ale zamknięcie owej pętli czasu, w której się znalazł, było mu najwyraźniej potrzebne, może po to, by móc powiedzieć sobie - oto ja, oto właśnie ja?

         Przez kilka jeszcze dni snuł się po ulicach i parkach obcego miasta, rozmawiał z kilkoma poznanymi tutaj ludźmi, wreszcie wróciwszy któregoś wieczoru do domu emigranta, w którym zajmował już nie całkiem legalnie pokój, postanowił - jutro. Zapakował ten sam plecak, z którym tu przybył, włożył do niego te same ubrania, tę samą Obronę Sokratesa i tę samą kasetę z jej piosenkami. Odczuł ulgę. Od tego momentu mógł robić to, czego sam chciał. Był wolny.

Może by zacząć od błękitu nieba? To taka zwyczajna niebieskość, że właściwie nie dostrzega się jej na co dzień. Żyje się z pochyloną głową, nie, nie z pokory, bardziej z zabiegania, z niespuszczania oczu z wytkniętego celu, ze skulenia pod nawałą ludzkich spraw, wypatrywania czegoś, co się zgubiło, straciło, upuściło; pieniędzy, czasu, może nawet złotego rogu? A ile przed nami tych lepszych, wymyślonych rzeczywistości? Ekrany telewizorów, monitory komputerów, wystawy sklepów - wszystko za szkłem, brakuje tylko napisu nie dotykać. Ale niebo daleko i niebieskie tylko jak się patrzy z ziemi. Możesz być w telewizji, spikslować się, zdigitalizować i wcisnąć do komputera, to z wystaw możesz mieć, mieć, mieć... Z niebem to inna sprawa.

         A niebo zaciągało się chmurami, zaciągało jak dymkiem papierosowym, tym delikatniejszym, ale też oczywiście szkodliwym. Wiedziałem, że wróży to niepogodę. Właściwie powinno mi być wszystko jedno. Pada czy nie, mżawka, śnieg z deszczem, sam śnieg, albo nic, sucho i jasno. Jakie to ma znaczenie, kiedy większość czasu i tak spędzę pod dachem wydawnictwa, potem domu, a w między czasie w autobusie metrze i znów w autobusie. Te kilka minut na przystankach minie mniej więcej tak samo w słońcu czy pod chmurami, ani zmoknąć porządnie nie zdążę, ani ogrzać słonecznym promykiem. W sobotę, albo w niedzielę mógłbym jeszcze iść albo nie iść na spacer, w środku tygodnia i tak nie będę miał czasu. A przecież nie było mi wszystko jedno.

         Pogoda albo niepogoda ducha. Jakoś to, co jest we mnie w środku, zależy od tego, co na zewnątrz. Niby nic w tym niezwykłego, ale chodzi mi tylko o pogodę. Niebo niebieskie i słońce złote i we mnie też podobnie, szaro, smętnie, ponuro - we mnie tak samo. Może nie tak do końca, ale jednak. Myślę sobie - nie jestem osobny, coś mnie z tym wokoło łączy, może ja to niebo, słońce, albo chmury i deszcz to jedno? Ale jeśli tak, to ci co stoją ze mną na przystanku, też. Ta dziewczyna z rudymi włosami, nie mój typ, ale ładna i ten podsiwiały facet, co tak kaszle, że o mało się nie porzyga i to wstrętne babsko w sztucznym futrze, i ten w dżinsach i kurtce za krótkiej jak na tę porę roku. Sporo ich dookoła, a jak przyjedzie autobus, będzie jeszcze więcej, a jak wsiądę, to już w ogóle tłok.

         Być jednością z tą rudą, to właściwie czemu nie, z tamtą w długim czarnym płaszczu, ale z tym obcharkańcem? albo z tamtym babsztylem? A to jedno niebo nad nami. Pokochać bliźniego, pojednać się, przytulić. Tę rudą to tak, ale ona pewnie by nie chciała, co innego ta wiedźma, a ten w kurtce to może pedał? Cholera trudne to wszystko. Kochać bliźniego jak siebie samego... Lubię siebie, ale czy kocham? Tak jakoś pozwalam sobie żyć, bo niby dlaczego nie? Co mi szkodzi ten nieduży facet jeżdżący w dni powszednie do nie najlepiej płatnej pracy, po południu pisujący takie tam różne, o ile nie trafi się jakieś zlecenie, na którym można dorobić, słuchający muzyki country, a zwłaszcza takiej jednej z krótkimi blond włosami o takim dziwnym gran ole łoperowym głosie. Bywał ten facet w życiu już ciekawszy i znacznie mniej ciekawy, zrobił kilka rzeczy mądrych i kilka głupstw, dzisiaj czasami nawet trudno powiedzieć, co było czym. Ot, taki sobie, ujdzie w tłoku, zwłaszcza tym autobusowym. Jak mnie rzuci na zakręcie na tę rudą, może też tak pomyśli? Byle nie wcisnęło mnie w to babsko, albo tego zaplutego. Czy oni lubią siebie chociaż? Właściwie, to chyba nie mają innego wyjścia. Ruda to musi siebie kochać, jakże by inaczej? Jak bym był nią, to bym szalał z miłości. Prawda, jakoś jesteśmy jedno, ale ta baba też.

         To wszystko przez zmysł estetyczny. Baba ma pewnie dobre serce, a ruda to wydra. Na oko to jednak odwrotnie, ruda jest piękna i dobra, baba wstrętna i wredna. Żadnej sprawiedliwości na tym świecie, chyba, że się wszystko weźmie do kupy i wtedy znajdzie jakąś równowagę. Może i taka właśnie jest prawda? Pewnie wie to tylko Pan Bóg. Widzi nas z góry jak tę kupę, co tam dla Niego za różnica ruda czy tamta, ja czy ten puszczający pawia? Zresztą skąd mogę wiedzieć...

         Idę i szukam królestwa niebieskiego, albo tylko tak mi się zdaje, jak to niebieskie niebo, to złudzenie. W kosmosie jest czarno, widziałem w telewizji, a może oszukiwali? No nie, kłamią, tylko jeśli chodzi o politykę, tyle, że co dzisiaj nie jest polityką? Zwłaszcza w tym kraju. Pan Bóg to też polityka, pewnie kiedyś uchwalą, że Go nie ma, demokratycznie, większością głosów. Zmartwi się dobry Pan Bóg. Jak to Mnie nie ma - powie - kiedy jestem? Zdziwi się, może po raz pierwszy w życiu, a żyje długo. Mnie jakoś nie dziwno, że się dziwię, ale nie jestem w końcu Panem Bogiem.

         Dziwi mnie ta ruda. Skąd się takie biorą? O brzydotę jakby łatwiej. Starczy się nie umyć, nie uczesać, skrzywić na wszystko i wszystkich. Jaki właściwie człowiek jest tak sam z siebie? Ruda nawet jakby się nie umyła, też by miała swój urok, tej niesympatycznej kobiecie nie pomogłaby nawet łaźnia turecka. Ruda nawet jak się zestarzeje, nadal będzie ładna, a ten koszmar, kiedy był dzieckiem, też musiał być paskudny, a może nie? Dzieci są w porządku, są jakie są, tylko potem robią się takie różne. To brzydactwo pewnie by chciało być takie jak ta ruda, albo nie, może jej dobrze z taką sobą właśnie? Niby jesteśmy jedno, a nie wiem, o czym ci ze mną zjednoczeni myślą, co czują, czego chcą. Chcą pewnie pieniędzy. Ostatnio wszyscy chcą pieniędzy, ale tak naprawdę czego chcą? A jeśli naprawdę chcą tylko pieniędzy? Straszne, cholera, to może być jednak prawdziwe.

         Gdzie szukać tego królestwa niebieskiego? Tu czy tam? Właściwie to szukać można wszędzie, znaleźć tylko się da tam, gdzie jest, ale nie tyle chodzi o to, żeby znaleźć, co żeby szukać. Szukajcie, a znajdziecie. Czemu właściwie w to nie uwierzyć? Jeśli się komuś nie chce szukać specjalnie, to może tak przy okazji. Jak się w domu coś zgubi, to tak się właśnie samo znajduje. Szukałem kiedyś okularów, a znalazłem sto złotych, które byłem zgubiłem uprzednio. Plusquam perfectum, któż dziś używa tego czasu? Może tak jest z królestwem niebieskim? Niemodne jak plusquam perfectum i znajduje się jak sto złotych? Tak, pod tym niebem można się zagubić i wśród tych ludzi, i można się odnaleźć. Szukasz królestwa niebieskiego, znajdujesz siebie, szukasz siebie, znajdujesz kogoś drugiego. To może być ta ruda, ale niekoniecznie, byle nie to pudło, ale los bywa przekorny. Kiedy na nią patrzę, nie na rudą rzecz jasna, na tamtą, więc kiedy na nią patrzę, nie jest mi wszystko jedno. Nie, ja to ja, ona to ona i niech tak zostanie. Właściwie nic do niej nie mam, nawet nie chcę mieć, bo i po co? Do rudej mam żal. Nie zwraca na mnie uwagi, nie odróżnia mnie od innych, od wstręciuchy też. Rudej trudno nie zauważyć, może gdybym też był rudy? Nie chciałbym być rudy, a właściwie dlaczego nie?

         Jak się człowiek postara, to wszystko może polubić, tego potwora też. Jakby się przyzwyczaić, to właściwie nie byłaby aż tak straszna. Ciekawe, czy po kilku wspólnych latach dostrzegałbym urodę rudej, pewnie opatrzyłaby się. Przychodzi taki czas, że staje się właśnie wszystko jedno, coś się tam wewnątrz człowieka męczy, nuży, przygnębia. To nawet chyba nie chodzi o starość, to tylko takie dni bez tego niebieskiego nieba i złotego słońca. W takie dni taka ruda byłaby jak ogień, światło, ciepło. Ogień też bywa, że gaśnie. Byłoby mi wszystko jedno z tą rudą i niech by się działo, co chciało. Pewnie nie spotkam jej już nigdy. Założę się, że na tego koczkodana wpadnę jeszcze nie raz. Nie uważam, że mam pecha, ale szczęścia też niezbyt wiele. Tyle, żeby starczyło do wypłaty, do wiosny, do jaśniejszych dni. Może to wcale nie tak mało? Niektórym nie starcza.

         Wszystko jedno i właśnie nie wszystko jedno. To chyba mądrość wschodu. To rzeczywiście niegłupie. Tak i tak, a jak tak, to właśnie nie tak, a jak nie tak, to właśnie tak. Tak i nie tak naraz. Tak, jest właśnie tak. Chyba tak. Ruda spojrzała jednak na mnie. Staram się zrobić minę kogoś interesującego, pewnie wyglądam niezbyt mądrze, a przecież właśnie mądrze myślę. Co komu z mojego myślenia? Ruda pewnie chciałaby przestać jeździć autobusem, a ja nie myślę o tym, jak zarobić na samochód, szukam królestwa niebieskiego. Nie można przecież służyć Bogu i mamonie. Więc u rudej nie mam szans, śmieszne u babusa pewnie też. Jednak mam szczęście. Co będzie, kiedy znajdę to, czego szukam? Gdybym wiedział, szukanie nie miałoby sensu. No, będzie lepiej, albo inaczej, a jeśli tak samo? Tak samo to nie, bo już nie będę szukał. Trzeba wierzyć w to lepiej. Cóż, nie jest w końcu tak źle, tylko czasami. Jak to dobrze, że tylko czasami.

         Samotność, jak tu być samotnym na przystanku pełnym ludzi? Egzystencjalna samotność w tłumie, alienacja. Za Sartre'a to było modne, teraz jakby mniej. Nie czuję się samotny. Jakoś mnie ci inni ludzie obchodzą. Czuję ich, czuję, że są. Mamy to wspólne niebo, z ziemią to bywa tak jakoś różnie. Niedobrze jak jest za bardzo wspólna. Ciasno wtedy i nie wszystko jedno, bo niewygodnie, choćby w autobusie. W niebie to musi być dużo miejsca, kosmos podobno jest duży. W tym królestwie niebieskim to musi być fajnie. Pewnie rzeczywiście warto go szukać. A ruda czy też szuka? Jeśli, to pewnie męża, albo zwyczajnie, szczęścia. Kto wie, co znajdzie. Moglibyśmy poszukać razem. Pewnie ma z kim szukać. Pałka zapałka dwa kije, kto się nie schowa ten kryje... szukam! Przyjechał autobus.