Śmierć poety

Maciej Zbigniew Świątek

Śmierć poety

Poeta zawsze zazdrościł tym, którzy potrafią śpiewać. Natura dała mu głos, który mógł się nawet podobać, ale nie obdarowała słuchem muzycznym. Właściwie postąpiła jeszcze przewrotniej, ponieważ znakomicie słyszał, kiedy ktoś śpiewając fałszował i dlatego sam siebie nie mógł słuchać. Odczuwał ten brak jako pewnego rodzaju kalectwo. Nie był jednak zawistny w stosunku do pełnosprawnych. Nie było w nim przysłowiowej złośliwości garbusów, kompleksów kulawych, nienawiści impotentów. W jego zazdrości był zupełnie nieskrywany podziw, który wobec niektórych muzyków przechodził w niemy zachwyt i takież samo uwielbienie. Dotyczyło to w dość naturalny sposób głównie niektórych śpiewających kobiet, których głos wypełniał jego wewnętrzny brak melodii i stawał się przewodnikiem ślepego na dźwięki. Postępowało za tym uczucie czegoś w rodzaju idealistycznej miłości, czy nawet spotykanego u ludzi ułomnych uzależnienia. Jako że jednak był realistą, zachowywał się jak przywiązany do masztu Odyseusz słuchający śpiewu syren. Muzyczne piękno torturowało go tym bardziej, ale było w tym też trochę masochistycznej rozkoszy. Muzyka była dla niego jak piękna kobieta, którą mógł podziwiać, ale której nigdy nie dane mu będzie posiąść i dodatkowo miał świadomość, że chodzi ona do łóżka z facetami nie dorastającymi mu do pięt.

         Miłość Poety do znanej mu tylko z nagrań i ekranu telewizyjnego piosenkarki była nawet jak na niego trochę dziwna. Zakochiwanie się dorastających panienek w liderach zespołów młodzieżowych jest co prawda również niezrozumiałe, ale szukanie rozumu u nastolatek nie ma większego sensu. Bliższe uczuciom Poety byłyby raczej fascynacje wielkimi divami operowymi przeżywane przez podstarzałych melo i megalomanów. Może też było w Poecie echo miłości dawnych studentów do teatralnych gwiazdek czy szansonistek, jak się wtedy mówiło. Nie był więc Poeta w swojej postawie odosobniony, lecz pomimo to, taki rodzaj zauroczenia nie pasował do jego rozsądnej osobowości. Należy dodać, że tak też myślał, o tym co czuł, sam Poeta. Wstydził się drżenia, które ogarniało go na dźwięk głosu owej piosenkarki, starał się zapanować nad sobą, uświadomić sobie jasno własną śmieszność i cały nonsens wewnętrznej sytuacji. Wrażliwość jednak brała zawsze górę, a stan, w który popadał słuchając śpiewu owej artystki był czymś w rodzaju rozpłynięcia się w czasie i przestrzeni.

         Trzeba przyznać, że piosenkarka ta rzeczywiście miała nieprzeciętny talent i autentyczną oryginalność brzmienia i ekspresji. Było w jej śpiewie rzeczywiste mistrzostwo, a styl interpretacji doprowadziła do perfekcji. Miała też wielu wielbicieli czy raczej, jak mówi się w dzisiejszych czasach, fanów. Trudno jednak powiedzieć jak wielu z nich przeżywało aż tak głęboko każde jej pojawienie się na ekranie. Poeta nie miał, niestety, okazji zobaczyć swojej ulubienicy na koncercie. Mieszkała bowiem i występowała na drugiej półkuli i właściwie można by się zastanowić, czy w tej dwubiegunowości, nie kryło się jakieś wyjaśnienie tajemniczego związku jaki Poeta odczuwał. Można by przypuścić, że byli dla siebie czymś w rodzaju dopełniających się antypodów i w tym sensie stanowili jedność. Pewne jednak jest, że artystka nie wiedziała nawet o istnieniu Poety i nie wiadomo, czy jej uczucia były ukierunkowane na kogoś nieznajomego mieszkającego po przeciwnej stronie globu. Przypuścić można co najwyżej, że dźwięczała w jej głosie jakaś nuta bliżej nieokreślonej tęsknoty, którą Poeta słyszał wyraźniej niż inni. Nie ma jednak pewności, że skierowana była do niego, jeśli w ogóle była. Poeta, chociaż czasami też coś podobnego przychodziło mu do głowy, nie miał jednak, aż tak dużego mniemania o własnej osobie, by stawiać się na równi z kimś tak jak obiekt jego marzeń godnym uwielbienia  Myślał sobie, że jeśli już w jakiś sposób dopełnia śpiewaczkę, to tylko jako roznamiętniony słuchacz, ktoś, kto powoduje, że na wyimaginowanej widowni ostatnie puste krzesło zostaje zapełnione. Cieszyła go też myśl, że w swoim kraju jest jednym z nielicznych, którzy o istnieniu owej piosenkarki w ogóle wiedzą. Mógł w ten sposób czuć się niemal tak samo kimś jedynym dla niej, jak ona była jedyna dla niego.

         Ciekawe w całej historii było również to, dlaczego to właśnie ona i jej muzyka tak bardzo Poetę poruszały. Kwestia dlaczego kogoś kochamy lub nie kochamy wydaje się zawsze niezbyt jasna. To samo dotyczy ludzkich gustów. Trudno powiedzieć dlaczego ktoś lubi pomidorową z kluskami, drugi z ryżem, a trzeci dostaje mdłości na widok takiej i takiej. Poeta też nie bardzo wiedział, dlaczego właśnie ona. Było coś w jej głosie, w sposobie wypowiadania, a raczej wyśpiewywania słów, coś w jej oczach, ustach, twarzy, charakterystycznym poruszaniu głową, uśmiechu, sposobie chodzenia. Coś też było w jej charakterze, osobowości, całej wewnętrzności, może też w sposobie w jaki śpiewała o miłości. Poeta nie dość dobrze znał jej ojczysty język, ale miała ona naprawdę znakomitą dykcję, teksty jej piosenek były dość proste i dodatkowo Poeta słuchał ich po wielokroć. Miłość była dla niej, sądząc z tych tekstów właśnie, najważniejsza i nic się poza nią nie liczyło. Była to miłość niezbyt skomplikowana, czasami szczęśliwa, czasami nie, w rodzaju - on poszedł na wojnę i zginął, a ona myśli, co by było, gdyby wrócił z nieba, albo jeśli widzisz niebo bez błękitu i rzekę, która nie płynie, to widzisz mnie taką jaką jestem bez ciebie. Była w tej śpiewanej miłości taka łagodna siła, a niekiedy lekka przekora, mówiąca pilnuj mnie, bo mogę odejść, ale nie były to groźby, które trzeba by było brać poważnie. Mimo całego temperamentu nie było w tej miłości szaleństw i nieprzewidzianych eksplozji, co Poecie bardzo odpowiadało. Uczucie Poety realizowało się głównie w słuchaniu i patrzeniu. Nie było też w jego fascynacji niczego z rodzaju nieczystych pożądań, jakie wzbudzają czasami aktorki czy piosenkarki na tyle niepewne swojej siły wokalnej, że oddziaływają na słuchaczy również wdziękami czysto cielesnymi. Trzeba jednak sprawiedliwie powiedzieć, że wybranka Poety była kobietą bardzo piękną i pożądania jak najbardziej godną. Jej uroda pozostawała jednak zawsze tylko efektowną oprawą do śpiewu, czyli była taka jak luksusowe opakowanie, kryjące pierwszorzędny towar. Poecie oczywiście jej powierzchowność podobała się. Nie oddzielał jej jednak od talentu muzycznego i może właśnie owo współgranie strony wizualnej z wokalną było tym, co robiło na nim szczególnie duże wrażenie. Dla piosenkarki charakterystyczny był zwłaszcza sposób w jaki poruszała kształtną głową. Czyniła to w sposób jakby niezamierzony, co sprawiało wrażenie, że są to jej naturalne reakcje na podkład muzyczny i tak chyba było w istocie. Pewna wątpliwość spowodowana jest tu aktorskim talentem artystki, równie naturalnym jak jej muzykalność. Możliwe, że poruszała głową w sposób całkowicie świadomy, i takoż samo świadoma była wyrazistość jej oczu. Nawet jednak w takim przypadku owa gestykulacja i mimika musiały być oparte na naturalnych predyspozycjach i tylko podkreślane świadomością jak dobrze zrobionym makijażem. Poetę rozbrajał również jej uśmiech. Był równie jak reszta starannie wypracowany, ale tak jak skomplikowana ewolucja w wykonaniu znakomitego gimnastyka sprawiał wrażenie lekkości i niewymuszoności. Oczywiście jego początki tkwiły również w naturalnych predyspozycjach. Można by więc powiedzieć, że ulubienica Poety była naturalnej urody diamentem tak oszlifowanym, że stała się rzadkiej piękności brylantem, który nie tracąc nic ze swojej pierwotnej natury, zyskiwał olśniewający wręcz blask. Zgodnie też z zaleceniem, aby nie rzucać pereł przed wieprze, pełnię talentu i całą resztę dodatków mógł ocenić właściwie tylko prawdziwy znawca i dlatego też mimo wszystkich swych zalet, piosenkarka nie należała do idoli rozhisteryzowanych tłumów. Kochało ją jednak wielu i miała swoją stałą i wyjątkowo wierną publiczność.

         Tak naprawdę można by jedynie pozazdrościć Poecie gustu w wyborze tego kobiecego ideału, chociaż był to wybór naturalny i zupełnie pozbawiony wpływu woli, poczyniony wręcz wbrew niej. A jednak Poeta nie był szczęśliwy. Dręczyło go poczucie niemożności spełnienia w jakiś bardziej od idealistycznego konkretny sposób swojej miłości. Bo rzeczywiście była to miłość. Miłość jednostronna i beznadziejna, podobna jaką musieli przeżywać kiedyś Petrarka czy Dante. Czuł się więc skazany na wieczną bierność kogoś, kto tylko słucha, patrzy i odczuwa. Było w tym okrucieństwo losu znane być może tylko osobom sparaliżowanym, niemoc w gruncie rzeczy godna największego pożałowania. Jego uczucia nie mogły w żaden sposób znaleźć swojego ujścia i upodobniały go do kogoś, kto znalazł się na pustyni z workiem pieniędzy, ale bez kropli wody. Poeta nie wiedział, co z ową miłością zrobić, czuł swoją śmieszność, ale im bardziej starał się narastające w nim uczucie opanować, tym bardziej okazywał się wobec niego bezradny. Ulgę odczuwał jedynie słuchając jej piosenek, jak narkoman, który przestaje cierpieć tylko po zażyciu środków odurzających, których potrzebuje zresztą w coraz większych dawkach. Pocieszała go czasami rozpaczliwa myśl, że piosenkarka owa znudzi mu się, przeje jak zbyt często jedzone lody, że w ten właśnie sposób uwolni się od niej. Przerażała go jednak pustka, jakiej musiałby wówczas doznać, a jeśli pojawiłby się ktoś następny w podobny sposób, byłoby to tylko zamienienie siekierki na kijek. Zdawał sobie sprawę, że przyczyny jego cierpienia tkwią w nim samym, że widać już taki jest, że musi kochać kogoś nieosiągalnego i przeżywać tęsknoty, które nie mają szansy na zaspokojenie. Czasami wydawało mu się, że jednak w tym przypadku nie do końca tak jest. Uważał, że gdyby piosenkarkę tą jakimś cudem poznał osobiście, jego do niej miłość niekoniecznie musiałaby wygasnąć. Nawet jednak w takim przypadku, cóż życie wielokrotnie bywa zaskakujące, nie sądził, by jego uczucia zostały odwzajemnione. Nie był ani szczególnie przystojny, ani bardziej niż przeciętnie interesujący, właściwie jedynie ta ukryta w nim i nie potrafiąca się uzewnętrznić wrażliwość wyróżniała go spośród tłumu. Czy mógł liczyć, że dla kogoś takiego jak ona to wystarczy? Nie wiedział, jacy mężczyźni się jej podobają, co w nich ją pociąga, czego w facetach nie lubi lub uważa za odpychające. Kiedyś przeżył chwilę grozy, kiedy pomyślał sobie, że ona może wcale nie chce, żeby ją podziwiał, że w może w gruncie rzeczy jest dla niej kimś w rodzaju niewidzialnego natręta, że jego adoracja w żaden sposób nie jest dla niej przyjemna. Odczuł potem smutek i niepewność. Pocieszyła go dopiero myśl, że w rzeczywistości nie jest chyba dla niej nikim specjalnie ważnym i nie ma żadnych szans, aby się kimś takim stać. Nie miał już więcej złudzeń, że realna sytuacja jego miłości może się kiedyś zmienić i jako najlepsze rozwiązanie uznał próbę zgłębienia jej sztuki oraz istoty dręczącego go problemu. Miał nadzieję, że jeśli w ten sposób nie uwolni się od swojej obsesji, to uzyska do niej przynajmniej jakiś dystans, pozwalający na niejakie złagodzenie własnych cierpień.

         Największy problem był w tym, że kiedy jej słuchał, nie potrafił myśleć. rozpływał się w powietrzu, znikał, nie było go. Rozum stawał kompletnie ogłupiały wobec irracjonalności uczuć, odczuć i zmysłów. Usiłował posłużyć się więc jako metodą kontemplacją, ale nie bardzo wiedział jak to się robi. W poczuciu bezradności Poeta byłby pewnie jeszcze bardziej nieszczęśliwy, gdyby nie wszystko to, co przeżywał słuchając swojej faworytki. Zaczynało do niego powoli docierać, że to co czuje, to nic innego jak czysta miłość, sama esencja tego uczucia, ekstrakt pozbawiony wszelkich zbędnych dodatków, pewien rodzaj niemal anielskości. Ludzkość zna takie stany mając na nie określenia choćby takie, jak znajdować się w siódmym niebie, czy być wniebowziętym. Wniebowzięcie to było jednak łagodne, pełne delikatnego uśmiechu, który właściwie nie wiadomo już czy należał do niej, czy do niego. Z zewnątrz nie było widać w Poecie jakiejś szczególnej zmiany. Żył tak jak dotąd w niczym niewyróżniający się sposób, nieco nieśmiały, nikomu nie przeszkadzający. Wewnątrz był coraz bardziej wypełniony swoją miłością i jej muzyką. W pewnym momencie poczuł wręcz nawet przepełnienie. Doszedł do wniosku, że jednak musi coś z tym zrobić, bo w innym razie ów nadmiar rozsadzi go, wybuchnie, zamieni się w psychiczną chorobę, albo jeszcze coś gorszego. Wtedy to właśnie napisał list do piosenkarki.

Droga moja

I co ja mam do pani napisać? Słowa, nawet tylko napisane, będą brzmiały śmiesznie. Pani wie, że słowa brzmią, pani sama nadaje im brzmienie. Ja wiem, co to śmieszność. Może jednak, kiedy będzie je pani czytała, zabrzmią jak piosenka? Pani potrafiłaby zaśpiewać nawet mój list. Śmieszność, właściwie się jej nie boję, dawno odkryłem, że są na świecie gorsze rzeczy. To dziwne, ale śmiano się ze mnie zwykle wtedy, kiedy nie robiłem nic śmiesznego. Zaśpiewałem i śmiano się, napisałem wiersz i śmiano się, powiedziałem - kocham - i śmiano się. Kiedy pani śpiewa, nikt się nie śmieje, tak samo, kiedy pani napisze piosenkę, któż by się śmiał, kiedy pani mówi - kocham. Może jedynie w zestawieniu ze mną byłaby pani śmieszna? Ja śmieszny jestem nawet z panią. A może jednak nie? Może widząc nas razem nikt by się nie śmiał? Pytano by tylko - kto jest ten ktoś obok niej? Stałbym się może nawet interesujący?

         Ale dosyć pisania o sobie. Pomyśli pani, że jestem egocentrykiem, a ja tylko zwyczajnie nie wiem, co do pani napisać. Po co w takim razie piszę? Dlatego, że nic innego nie przyszło mi do głowy. Mógłbym tylko słuchać, jak pani śpiewa, właściwie to mi wystarcza. Chciałbym jednak, żeby pani wiedziała, że jestem. Jest taki ktoś, kto słucha pani śpiewu i nigdy nie ma dość, i właśnie to powoduje, że chce mi się żyć. Informuję zatem panią, że żyję. Co więcej, chcę żyć nadal, żeby słuchać jak pani śpiewa. Mam też trochę innych powodów, ale pani śpiew, to jeden z ważniejszych, w każdym razie jest to przyjemniejsze od strachu przed śmiercią. Nie, nie miewam samobójczych zamiarów, tylko czasami, tak jakoś nie chce się i wtedy słucham pani.

         Pani chyba też czasami bywa smutna. W smutnych piosenkach jest pani bardzo piękna, piękniejsza nawet niż w wesołych, a w każdym razie inaczej piękna. Ja wiem, że ten smutek, to tylko siła pani talentu, aktorstwo. Widzę, że kryje się pod nim pani uśmiech. Tak ślicznie się pani uśmiecha i tak pięknie nie uśmiecha. Światem można się zachwycać w słoneczne i bezchmurne dni, prawda? To dobrze, że pani jest na tym świecie i dobrze, że ja jestem, bo przecież inaczej nie mógłbym pani słuchać. Czasami ten świat jest wspaniały tak jak pani, czasami, ot taki sobie, jak ja. Tyle jest na nim różnych różności i wszystkie na raz. Ja i pani na tej samej planecie, w różnych miejscach, ale w tym samym czasie. To nic, że kiedy tu już noc, tam gdzie jest pani, dzień. Ja kładę się spać bardzo późno, więc jeszcze nie śpię kiedy pani się budzi. Właśnie tak jak teraz.

         Przed snem zawsze słucham pani piosenek, jednej, dwu, nawet kilku, czasami jednej kilka razy. Kiedy się budzę jeszcze je słyszę. To bardzo przyjemne. Nic nie umiem pani za to dać. Co może dać piosenkarce pojedynczy słuchacz? Przecież gdyby się tak zdarzyło, że tylko ja przyszedłbym na pani koncert, byłoby pani przykro. Jeśli jednak na sali są tysiące ludzi, to moja nieobecność jest niedostrzegalna i tylko mnie jest przykro, że mnie nie ma. Listów też pewnie dostaje pani dużo. Chyba to nawet wszystko jedno czy wyślę swój, czy nie. W końcu tak to już jest, nie wszyscy możemy być tacy wspaniali, tacy ważni, tacy jedyni. Pani dla mnie jest wspaniała, ważna i jedyna. Czasami mam nadzieję, że tym się wyróżniam z tłumu pani wielbicieli, tym, że ja bardziej, najbardziej. Pewnie są jednak tacy, co myślą podobnie, przecież tak trudno nie kochać, jak pani śpiewa.

         Nie wiem, jak to jest z tą moją miłością - czy kocham pani śpiew, czy panią za to jak śpiewa, czy gdyby pani nie śpiewała, moje uczucia byłoby takie samo. Gdyby jednak pani nie śpiewała, to nie byłaby pani. Kiedy pani nie śpiewa, bardzo mi tego brakuje. Zwróciłem na panią uwagę, jak tylko pierwszy raz usłyszałem, ale tak naprawdę nie zakochałem się od pierwszego wejrzenia. Śpiewała pani wtedy jedną ze swoich wesołych piosenek i mnie też od razu zrobiło się wesoło, ale zakochuję się chyba na smutno, pewnie też tak bym się upijał, ale nie piję, wolę słuchać jak pani śpiewa. Od razu spodobał mi się pani głos. Nie jest wysoki, ale też nie jest zbyt niski i ma to się chyba tak nazywa ciekawą barwę, od razu można go rozpoznać. Więc spodobał mi się ten głos, pani też, ale wtedy wyznam szczerze byłem pod urokiem innej piosenkarki, trochę podobnej do kogoś, kogo kiedyś kochałem. W miarę zapominania o tym kimś, moja fascynacja tamtą piosenkarką słabła. Dzisiaj już tylko ją lubię. Poza tym zauważyłem, że zaczęła się czesać jak pani. Chyba nie tylko w tym stara się panią naśladować, ale stała się przez to podobna do echa. Pani śpiewa, echo odpowiada, naśladuje, przekręca. Powtórzę jednak jeszcze raz, że pani głos od razu podobał mi się bardziej, a tamta to tylko przez to podobieństwo.

         Wtedy nadawali tylko pani wesołe piosenki i wtedy zaczynałem lubić pani uśmiech, ale też przeczuwałem w pani coś tajemniczego. Zauważyłem wtedy, że jest pani bardzo kobieca To odkrycie trochę mnie zdziwiło, bo jakoś do tej pory pojęcie kobiecości wiązało się dla mnie z długimi włosami, a pani nosi krótkie. To z pewnością dlatego, że w ten sposób lepiej widać pani piękną szyję, a także twarz, w której jest tyle wyrazu. Ma pani też bardzo kształtną głowę i te krótkie włosy też to podkreślają. Kiedyś trochę malowałem, nie były to dobre obrazy, ale nauczyłem się niektóre rzeczy spostrzegać. Dzisiaj jest pani dla mnie uosobieniem mojego ideału kobiecości. Dokonała pani rewolucji w moim widzeniu kobiet. To jednak nie stało się tak szybko.

         Zaczęło się od tego teledysku, w którym pani występuje z takim znanym aktorem i on panią przestaje kochać, a pani nie może się z tym pogodzić. Niech on sobie będzie znanym aktorem, ale ktoś, kto by przestał panią kochać, byłby przede wszystkim idiotą. Słuchałem tej piosenki i oglądałem panią w niej wiele razy i zawsze robiło mi się zimno, zupełnie tak, jakby to mnie ktoś porzucił czy opuścił. Chyba taki właśnie efekt chciała pani wywołać w słuchaczach.

         Potem nadali takie czarno-białe video i pani tłumaczyła dlaczego ono nie jest kolorowe. Słabo znam pani ojczysty język, ale pani mówi i śpiewa z taką dobrą dykcją, że prawie wszystko rozumiem. Kiedy obejrzałem ten teledysk kilka razy i zrozumiałem całą piosenkę, dotarło do mnie jak wielką jest pani artystką. Tamta od tej pory przestała już dla mnie istnieć, inne właściwie też.

         Myślałem, że niczym więcej już mnie pani nie zaskoczy i nagle nadali jeszcze jedno dawne nagranie. Jest w nim pani ubrana na biało i pokój, w którym pani śpiewa też jest biały, wszystko jest na biało. I nigdy dotąd nie odczułem czegoś takiego. Mógłbym panią w tej piosence oglądać bez przerwy, zwłaszcza, że prawie cały czas pokazują pani twarz. Boże, jaka pani jest piękna, a śpiewa pani jeszcze piękniej. Patrzę na panią, słucham pani i nic poza panią i pani śpiewem nie istnieje. Wszystko inne jest białe, jakby niczego innego nie było, jakby nic innego nie było potrzebne. Tylko słuchać i patrzeć, patrzeć i słuchać i nic więcej.

         Najdziwniejsze jest to, że nie odczuwam wobec pani żadnego pożądania. Jest pani przecież niezwykle pod tym względem atrakcyjna. Dostrzegam urok pani ciała i kształtów, ale nie opadają mnie pokusy. Może czuję się obezwładniony pani śpiewem? W jakimś sensie chciałbym jednak panią mieć. To jednak jakaś pozazmysłowa chęć posiadania, chęć połączenia się z panią w świecie inaczej materialnym niż ten rzeczywisty. To podobne uczucie jakie przeżywa się patrząc na obrazy, czytając wiersze czy w inny sposób obcując ze sztuką. Pod pani wpływem czuję się artystą i może właśnie dlatego piszę ten list? Namalować bym pani nie potrafił, nawet nie będę próbował, jakiejś szczególnej muzyki we mnie nie ma, tę pustkę wypełniają pani piosenki, pozostają tylko słowa i to słowa w języku, którego pani nie zna.

         Wydaje mi się, że podobnie odczuwamy sztukę, jako coś bardzo prostego i pięknego, co nagle okazuje się bardziej złożone, głębsze, a potem jeszcze głębsze, co przyciąga coraz mocniej, przykuwa do siebie i wtedy zaczynamy się zmieniać, stajemy się inni, lepsi. Taki właśnie się staję słuchając pani piosenek, bo każda z nich to od początku do końca sztuka. Ci co lekceważą piosenki chyba nigdy nie słuchali pani. Pani piosenki, to nie słowa czy wiersze, to nie muzyka, to właśnie piosenki. Dzięki nim zrozumiałem, że piosenka to coś odrębnego, co jest, co trzeba stawiać na równi z innymi dziełami sztuki. Dziełem sztuki jest również pani, może nawet nie tylko, kiedy śpiewa. Zna pani zapewne historię Pigmaliona i Galatei? Z panią stało się odwrotnie, z żywej kobiety zamieniła się pani w posąg, a potem ten posąg ponownie ożył i znów stał się rzeźbą i istnieje pani dla mnie w owej przemienności żywa i nieosiągalna, prawdziwa i będąca złudzeniem, stająca się częścią mnie samego i tak właśnie ode mnie daleka. Może gdybym panią poznał naprawdę prysnąłby urok, a może pogłębiłby się jeszcze? Tego nie wiem, ale wiem, że stała się pani moją miłością, nie dlatego, że jestem w pani zakochany, ale dlatego, że gdyby mnie zapytano jak wygląda miłość, odpowiedziałbym - tak jak ona, tak jak pani.

         Kończę już. Przed snem posłucham jak zwykle pani piosenek, zwłaszcza tej z białym tłem. Czyta pani w niej list, wyobrażę sobie, że to mój.

Przelanie swoich uczuć na papier nieco mu ulżyło. List wypadałoby jednak wysłać. Tymczasem pojawił się dość istotny problem. List należałoby przetłumaczyć na język znany śpiewaczce, ale Poeta na tyle dobrze językiem tym nie władał, a poprosić kogoś o tłumaczenie, wstydził się. Nie miał zresztą pewności, że tłumaczenie wiernie odda to, co chciał swojej dalekiej ukochanej przekazać. Mógłby co prawda postarać się udoskonalić swoje językowe umiejętności, to jednak musiałoby potrwać, a jego uczucia domagały się jakiegoś w miarę prędkiego ujścia. Zastanawiał się, czy nie wysłać tego listu bez przetłumaczenia, licząc na to, że w otoczeniu piosenkarki znajdzie się ktoś, kto go przetłumaczy. Wydało mu się to jednak zbyt ryzykowne. Jego ulubienica mogła listu nigdy nie przeczytać, a Poecie jednak na tym zależało. Cztery więc drobno zapisane kartki leżały nie wysłane na biurku Poety równie bezradne jak on sam.

         Właściwie można by powiedzieć, że Poeta był ot zwyczajnym życiowym nieudacznikiem, do tego mającym jakieś tam odchylenia psychiczne, bo przecież nikt przy zupełnie zdrowych zmysłach nie zakochuje się w piosenkarce oglądanej jedynie w telewizji. Mimo wszystko byłoby to jednak uproszczenie sprawy. To prawda, że Poeta był człowiekiem przeciętnym, takim jak większość chodzących po ulicy. Nie był od innych ludzi z tłumu ani lepszy, ani gorszy. Trudno tę anonimową masę uznać w całości za nieudaczników. Kto ich tam wie, czy też nie są zakochani w jakichś aktorkach, aktorach, może nawet znacznie gorszych pod względem talentu i urody od tej, którą pokochał Poeta. Sztuka mimo obojętniejącego na piękno i wartości świata, oddziałuje nadal na niektórych. Niewątpliwie uzależnienie Poety było czymś znacznie bardziej wartościowym od alkoholizmu czy narkomanii. Jego naiwność była może rzeczywiście śmieszna, ale czy nie jest śmieszny każdy zakochany idący jak ciele na pasku swojego uczucia? A czy nie są śmieszni ci niezakochani mijający obojętnie piękno, którego jeszcze nadal tyle wokół nas? No tak, ale mógł się przecież zakochać Poeta w kimś realnym, z kim mógłby się ożenić, mieć dzieci lub tylko przeżyć prawdziwy romans, czy choćby tylko niewinny ale rzeczywisty flircik. Byłoby to w końcu zupełnie normalne i chociaż może oprócz przyjemności dostarczyłoby także jakichś strapień, to miałby Poeta przynajmniej możliwość realnych działań, jakiś wpływ na swoją sytuację, jakieś możliwości jej rozwiązania. Czy jednak ten konkretny świat nie jest w gruncie rzeczy bardziej złudny i nieprawdziwy od tej indywidualnej rzeczywistości, w której znalazł się Poeta? Jego bezradność wobec miłości była zdecydowanie bardziej autentyczna od pozorów panowania nad życiem i uczuciami, jakie ma większość ludzi. Muszą się oni znaleźć dopiero w jakiejś sytuacji ekstremalnej w rodzaju utraty pracy, zdrowia, ukochanej osoby, aby uczucia bezradności w całej pełni doświadczyć. Poeta odkrył tę tajemnicę miłości niejako wprost, bezpośrednio, w czystej formie.

         Patrząc na to jeszcze inaczej, czyż idealistyczna miłość do kogoś pięknego, utalentowanego i odległego nie ma w sobie więcej mocy niż realizujące się w pożądaniu miłości do osób, których może nawet wcale nie kochamy? Na które godzimy się, nie odnajdując tej jednej, jedynej, wymarzonej? Ileż w uczuciach wielu ludzi wszelkiego rodzaju niespełnień i niedosytów rozpaczliwie pokrywanych słowami lub inną zwykle pozorną i pozbawioną sensu aktywnością. Nad miłością Poety patronat objęła sztuka i może większą wartość mogłaby jej nadać jedynie religia. Te wzniosłości, wyśmiewane od czasów Don Kichota, były przecież kiedyś jak najbardziej realne i chyba nadal wydają się piękniejsze od naszych dzisiejszych zbiologizowanych ideałów. Czyż też u podstaw każdej miłości nie leży tęsknota? Czy przypadkiem, kiedy tęsknota znika, nie kończy się również miłość?

         Nie sądzę, żeby te argumenty przekonały kogokolwiek, choćbym mnożył je podpierając wszelkiego rodzaju filozofiami. Nie ulega jednak kwestii, że w pewnym stopniu zazdroszczę Poecie jego uczucia. Znalazł jednak swój ideał i chociaż nie było mu dane zbliżyć się do niego, o ileż dalej ja jestem od swojego? Przecież nawet nie wiem, czy jakiś mój istnieje. Tak więc śmiech w tej historii wydaje mi się zupełnie nie na miejscu. Jeśli już, niech to będzie uśmiech śpiewającej piosenkarki, odbity w uśmiechu siedzącego przed telewizorem Poety.

To jest tak jak wtedy, kiedy w pochmurny dzień pokazuje się słońce. To chyba nie jest odkrywcze porównanie. Ale jeśli ona śpiewa smutną piosenkę? To jest właśnie tak, jakby to słońce było smutne. W pochmurny dzień pokazuje się smutne słońce. Smutne, to nie jest dobre określenie. Poważne. Czy słońce może być poważne, albo niepoważne? Ona tak. To znaczy nie jest niepoważna tylko wesoła. Ale w niej jest jednak coś niepoważnego. Dokładniej, coś jest nie serio. Sztuka to pozór, umowa, konwencja. Wiem, że to tylko film, tylko książka, tylko piosenka. Tylko?

         To znaczy ona jest nie na serio poważna i jest niepoważna nie na serio. To można nazwać przedstawieniem. Śpiewa poważną piosenkę, a potem wesołą. I kiedy słucham tej smutnej, wiem, że ona się zaraz uśmiechnie. Ten uśmiech już się tam gdzieś w niej przygotowuje. Dlatego ją kocham. Za tę podwójność. Kiedy śpiewa coś wesołego, pamiętam, że potrafi mnie także wzruszyć. I taka właśnie jest prawda. Zaczynam widzieć już nie przedstawienie tylko ją. Piosenkarkę, kobietę. Zaczynam zastanawiać się, jaka ona jest naprawdę. Musi bardzo kochać śpiewać. W jej śpiewie nie ma nic z udawania. Udawany śpiew brzmiałby fałszywie. Poza tym, że śpiewa, nic o niej nie wiem. Ale w jej piosenkach musi być coś z jej charakteru. Takie patrzenie przez palce i nie wiadomo, co zrobi za chwilę. Czy uśmiechnie się, czy spoważnieje. U innych to widać, że to zagrane. U niej chyba jeszcze bardziej i dlatego wygląda tak prawdziwie. Nawet umiem to wyjaśnić. Kiedy coś gramy, możemy naśladować jakieś uczucia, albo przypomnieć sobie i odtworzyć, zagrać własne. Ona gra, to co kiedyś musiała czuć. To bardzo niebezpieczne tak się odkrywać, ale bardzo piękne jak jej szyja i ramiona. Musi być bardzo silna. Jest jak słońce. Smutne czy wesołe zawsze to samo. Ona to też, zawsze ona.

Gdyby nie byli w nas Hamlet, Król Lear, Lady Mackbeth i inni, któż by mógł zagrać te postacie? Gdyby nie byli oni w nas aż tak powszechnie, któż by przejmował się ich losami? Czy aktor grający Hamleta po powrocie do domu szuka ukrytego za kotarą szczura? O czym myśli myjąc ręce aktorka grająca Lady Mackbeth? Ależ oczywiście na scenie ten ktoś to król Lear, to nieważne jak się naprawdę nazywa, przynajmniej w tej chwili.

         Prawda sceny nie jest fikcją, jest prawdą sceny. Ale na scenie Hamletem jest aktor o takim czy innym nazwisku. Prawdą jest aktor grający postać. Pozostaje sobą będąc Hamletem i będąc Hamletem jest sobą. Hamlet nie istnieje bez niego, ale czy on istnieje bez Hamleta? Nie musiał zostać aktorem, mógł być szewcem czy urzędnikiem. Ale miał talent, powie ktoś. Tylu ludzi ma talent i sprzedają bułki, albo baterie do zegarków. A jeśli idą do teatru, to czy jednak nie są też Hamletami? Jeden pijak wykłócał się o resztę w barze, a barman milczał. To nie istotne czy znali Szekspira.

         Załóżmy, że ktoś zakochał się w zagranicznej piosenkarce. Wie o niej tyle co z piosenek i teledysków. Kogo kocha? Jej piosenki układają się w jakąś całość, tworzą osobowość. To nie jest cała osoba, ale to jednak jest jakaś osoba. Jak się ma ta jakaś osoba do całości?

         Ten ktoś, co się zakochał w pewien logiczny sposób układa sobie piosenki swojej miłości w pewien ciąg. Tworzy coś w rodzaju fikcyjnej biografii, fikcyjnej?

         A jeśli aktor dokonujący na scenie bohaterskich czynów, w życiu w podobnych, czy nawet znacznie mniej niebezpiecznych sytuacjach okazuje się tchórzem? Czy jego odwaga na scenie jest prawdziwa? Jest prawdziwa na scenie.

         Więc ułożona z piosenek biografia też jest prawdziwa. To nie jest takie ważne, że może nie mieć wiele wspólnego z prawdziwym życiem, prawdziwym? Fikcja nie jest prawdą, ale jest prawdziwa jako fikcja i w tym sensie jest prawdą. Jest tym czym jest, a jeśli jest tym czym jest, jest prawdziwa.

         Na styku sztuki wokalnej i powiedzmy pisarskiej powstaje nowa wartość. Zakładam, że ta piosenkowa biografia została napisana. W narratorze tej biografii jest coś z autora, w bohaterce coś z prawdziwej piosenkarki.

         Ktoś tę biografię czyta. Inaczej odczyta ją ktoś, kto nie zna ani piosenek, ani piosenkarki, inaczej ktoś, kto zna tylko piosenki, inaczej ktoś kto zna i piosenki, i piosenkarkę. Jedyną osobą, która zna piosenkarkę, a nie słyszała jej piosenek, może być tylko ktoś głuchy. Jeśli ta biografia jest jednak dobrze napisana, ma ona dla wszystkich sens literacki.

         Chyba tak naprawdę chodzi o dobre zagranie Hamleta. Reszta może być milczeniem.

Biały marmur. To takie zimne i ciężkie. Może to ta gładkość? To ciało będzie zawsze martwe. Gdyby spojrzała, tak zaczynając patrzenie z samej głębi, od dołu kamiennego brzucha. Chociaż nie, takie spojrzenia są jakby z innego wymiaru. Nie można się ich spodziewać. Kiedy je zobaczysz w zaskoczeniu nie zapamiętasz go. Będziesz czekał na następne i następne. Albo tylko zwyczajne odwrócenie głowy i znowu pojawia się inny wymiar. Gdybym nie musiał obchodzić jej dookoła, żeby to zobaczyć. Wyrzeźbiłem jej oczy zbyt blisko siebie. Nie jestem pewny, czy tylko ja to widzę, czy i inni też zwrócą na to uwagę. Nie, nie zrobiłem błędu. Chciałem nadać jej jakąś cechę zupełnie indywidualną, osobistą, żeby zawsze było wiadomo, że to ona. Tak, to przez te oczy. Możliwe, że gdyby potrafiła na mnie spojrzeć, dostrzegłbym lekkiego zeza. Tylko przez mgnienie. Zbyt lubię doskonałość, żeby zepsuć na dłużej harmonię natury, ale to mgnienie ożywia ją. To dziwne, ale chyba dusza musi mieć też to coś, co odróżnia ją od ideału. To wydaje mi się bardzo ludzkie. Podoba mi się jej nos, a właściwie, te śmieszne, dziurki w nosie. Chciałbym przez nie zajrzeć do jej wnętrza. Wiem, że tam jest kamień. Ten nosek jest trochę zabawny, tak jak brwi, trochę podniesione jakby zastanawiały się jak osiąść nad jej zbyt zbliżonymi do siebie oczami. Mógłbym jej zrobić wyższe czoło, to znaczy to nie jest zbyt niskie, ale jak sądzę Atena skrzywiłaby się, gdyby przyjrzała się uważniej. Wolooka też. One lubią czuć swoją wyższość. To dobrze. W ich mniemaniu ona jest brzydsza, nie będą zazdrosne. Gorzej z Afrodytą, ona nawet jeśli nie wie, to czuje, ale w niej też nie będzie widziała rywalki, inne niż jej piękno nie wydaje się jej groźne. Czy kiedy rzeźbiłem tę szyję myślałem o Artemidzie? Są w niej podobne wdzięk i siła. Tak, ma coś w sobie ze słonecznego rodzeństwa, jest jednak drobniejsza. To też zabawne, ale taki, a nie inny był ten kawałek marmuru. To nie tak wysokie czoło też z tego powodu. Skąd mi się jednak wzięły te ledwie widoczne pionowe fałdki po obu stronach ust? Gdyby umiała mówić, stawałyby się wyraźniejsze. Trochę ją postarzają, nie tak wiele, ale jednak. Równoważą ten jej leciutki uśmiech. Chyba wyglądałaby bez nich zbyt dziecinnie. Ma w sobie coś z dziecka. Czy można powiedzieć, że była kiedyś dzieckiem? Czy ten czas, w którym wyłaniała się z nieforemnej bryły można uznać za czas dorastania? Była taka niezdarna, nieporadna. Kto by pomyślał, że skończy to się takim wspaniałym połączeniem ramion, szyi i głowy. Niech Afrodyta wybaczy to mnie i jej. Tak między nami mówiąc, uzna, że to połączenie jest zbyt sportowe, a Artemida wzruszy tylko swoimi muskularnymi ramionami.  Ale ja widzę to piękno. Gdyby mogła śpiewać, miałaby mocny głos. Te ramiona, piersi i szyja są jak u urodzonej śpiewaczki. Ha, ma lekko odstające uszy, tak lekko, jak jej oczy są zbyt blisko. To moja i jej tajemnica harmonii. Oczy zwężają twarz, uszy utrzymują równowagę. Środek tej tajemnicy, to dziurki w nosie. Lubię jej podbródek. To nieznaczne wysunięcie do przodu ma w sobie charakter. Właściwie mogłaby nie tylko śpiewać, ale też recytować. Dolna szczęka pomagałaby jej bezbłędnie wymawiać słowa. W tym podbródku zbiegają się wszystkie jej uczucia, jest tak czuły, że sam zapominam, że kamienny. Na zewnątrz kamień i w środku kamień. A przecież z jej brzucha, piersi, ramion, szyi, podbródka i ust mogę określić brzmienie jej głosu, usłyszeć go. Nie jest wysoki, w jej ciele jest zbyt wiele swobody jak na jedynie wysokie tony, ale też nie jest zbyt niski, zbyt jest delikatna, bierze swoją siłę właśnie z ramion, a ileż możliwości jego modulacji daje ta szyja? Czuję jego drżenie, kiedy wędruje w kierunku ust. Jej plecy nadają mu barwę. Udały mi się te plecy. Są nieco wypukłe jakby dopełniały okrągłości przodu jej ciała. Jej głos ma lekko nosowe brzmienie, widzę to przez te dziurki. Tylko w nich nie ma kamienia, no jest, ale dopiero tam głębiej. Usta to jeszcze inna sprawa. Nie są tak pełne i zmysłowe jak u Afrodyty, ani tak zdecydowane jak u Ateny, nie ma w nich też dumy i wyniosłości Hery, Artemida ma wąskie i zacięte, ona w sam raz, a te zwężenia w kącikach znamionują humorki, które miewa. Nie, nie jest złośliwa, potrafi być silna.

         Kiedy na nią patrzę mógłbym przewidzieć każdy jej gest, grymas, uśmiech. Może nie do końca potrafiłbym tylko odgadnąć jej uczucia. Może to właśnie jest w niej najpiękniejsze? Może to, czego o niej nie wiem, a co przecież też jest w tym posągu, to moje największe osiągnięcie? Nie wiem, co by najbardziej lubiła jeść na śniadanie, którego z bogów obdarzała najwyższą czcią, jacy mężczyźni podobaliby się jej najbardziej. Może chciałaby żyć w bogactwie i przepychu, a może wystarczyłoby jej moje skromne życie rzeźbiarza? O czym marzyłaby zasypiając? O czym śniła? Dlaczego widzę, że to wszystko już w niej jest? Bo widzę stworzoną przez siebie indywidualność, tę niepowtarzalność choćby w tych zbyt bliskich sobie oczach.

         Nawet kamienna nie jest już moja, nawet na wieki nieruchoma stała się niezależna. Nie mogę już nic w niej poprawić czy zmienić, nie niszcząc. Mogę już tylko patrzeć na nią i mieć pewność, że nie odwzajemni mojego spojrzenia, że nie podąży za mną choćby wzrokiem. Czy naprawdę jestem jej obojętny? Powstała z trudu moich rąk, moje dotknięcia są jedynymi, jakie zna. Nie zauważyłem kiedy zaczęła przybierać kształt mojej miłości. Może już od chwili, w której zobaczyłem ten jeszcze bezkształtny marmur, albo nawet wcześniej, kiedy szukałem go, a ona była już we mnie tak jak Atena w głowie Dzeusa? Była tak niewidzialna i lekka jak wiatr, bardziej nawet eteryczna i niedotykalna. Teraz jest tak realna i obecna jak tylko może być kamień. Czemuż nie potrafiłem znaleźć dla niej innego ciała niż to najdoskonalsze przecież ze wszystkich dostępnych? O ileż jestem słabszy od bieli tego marmuru, skazany na swój czas, mdłą galaretę mięśni i kruchość kości? Czemuż to we mnie, nie w niej, jest to boskie tchnienie, które pozwoliło mi narodzić się, żyć, wyrzeźbić ją? O tyleż jestem od niej mniej doskonały, o ile bardziej żywy. Ale nawet moja własna martwota nie zbliżyłaby mnie do niej. Żyję więc jakąś absurdalną nadzieją, że kiedyś ten kamień, w który włożyłem całe swoje serce poruszy się, podejdzie do mnie z równą obecnej nieruchomości wolą pozostania przy mnie. Żyję bardziej świadomy swego człowieczeństwa i braku boskości niż kiedykolwiek dotychczas. Jak to jednak niewiele znaczy, być artystą.

Poeci zwykle stoją na przystankach tramwajowych. Ci młodzi także na autobusowych. Bilety tramwajowe kiedyś były tańsze i starszym zostało przyzwyczajenie. Można by powiedzieć, że poeci to tacy życiowi mazgaje, których nie stać na samochody, ale nasz Poeta często czekał na tramwaj z profesorem uniwersytetu i lekarką ze szpitala w centrum miasta. Właściwie nawet o tym nie wiedział. Profesor zresztą robił minę człowieka, który właśnie oddał samochód do naprawy, a lekarka kogoś, kto swoim przykładem chce pociągnąć innych do zdrowych spacerów po świeżym powietrzu. Poeta nie robił żadnej miny, przynajmniej nie specjalnie. Tak naprawdę nie orientował się, że posiadanie samochodu ma w tym świecie jakieś znaczenie.

         Nasz poeta jeździł tramwajem do pracy. Oczywiście nie była to praca poety. Dla poetów nie ma bowiem etatów i czy w ogóle pisanie wierszy można nazwać pracą? Zarabiał nasz poeta na życie obsługując w pewnym wydawnictwie komputer. Wydawnictwo można powiedzieć było poecie niejako po drodze, komputer jakby mniej, ale w końcu był to przecież współczesny poeta. Przy bliższym przyjrzeniu się całej sprawie okazywało się zresztą, że wydawnictwo przygotowywało do druku głównie poradniki ubezpieczeniowe, informatory i poradniki oraz książki kucharskie. Na wydanie w nim swoich wierszy, co byłoby przecież zupełnie naturalne, nasz poeta nie miał w swojej firmie najmniejszych szans i to nie dlatego, żeby był złym poetą, ale tylko dlatego, że poetą był. Właścicielowi wydawnictwa chyba nigdy nie postała w głowie myśl, żeby wydać jakiekolwiek wiersze. Żeby jednak być sprawiedliwym trzeba powiedzieć, że o naszym poecie mówił z całym przekonaniem - duży talent, naprawdę duży. Nie było jednak pewności, że mówił to zupełnie szczerze. Chyba, nawet gdyby rzeczywiście tak sądził, nie miałoby to jakiegoś większego znaczenia. Właściciel głównie potrzebował pieniędzy, a nawet bardzo duża poezja nie była w cenie, więc nie było sensu zaprzątać sobie nią głowy. Nasz poeta nie miał, co do tego wszystkiego większych złudzeń, był bowiem nie tylko współczesny, ale również konkretny i zastanawiał się tylko, dlaczego te dobre słowa właściciela wydawnictwa podnoszą go jakoś na duchu.

         Mimo swojej współczesności i konkretności nasz poeta był chyba jednak naiwny, bo raczej nie próżny. Możliwe zresztą, że nie mając zbyt wielu dowodów uznania dla swojej twórczości, chwytał każdy przejaw zainteresowania jak wróbel rzucony litościwą ręką okruch. Na płaszczyźnie w pełni świadomej poeta dostrzegał, że właściciel nie ma najmniejszego pojęcia o sztuce i słyszał nieraz jak podobnie wyraża się o współpracujących z wydawnictwem plastykach, którzy też pęcznieli wtedy z dumy i jak to plastycy, nie błyszcząc specjalną inteligencją, bez zastrzeżeń wierzyli właścicielowi. Byli mimo wszystko w o tyle lepszej sytuacji, że właściciel płacił im jednak za ich sztukę, a poeta dostawał niezbyt duże pieniądze za coś, co nawet w części nie było poezją.

         Pocieszał się, że jego los nie różni się zbytnio od życia innych poetów, przynajmniej tych, których znał osobiście. Jeden z jego kolegów po piórze zarabiał jako nocny stróż, drugi był introligatorem, a znajoma poetka również obsługiwała komputer tyle, że w instytucie badającym trzęsienia ziemi, co w środkowoeuropejskiej strefie sejsmicznej nie było raczej zajęciem zbyt ekscytującym.  Oprócz pisania wierszy łączyło ich właśnie to, że mało zarabiali, robiąc z ich punktu widzenia rzeczy dość dziwne. Poecie przyszło kiedyś do głowy, że może właśnie taki jest ten świat i wprawiła go ta myśl w zadumę.

         Od tamtej pory zaczął się uważniej rozglądać wokół siebie i jego zdziwienie z każdym dniem stawało się większe. Dziwił się, że właściciel wydawnictwa robi błędy ortograficzne, że redaktorzy nie potrafią poprawnie skonstruować zdania, że tam, gdzie wydaje się książki, nikt o ich nie rozmawia. Najbardziej jednak dziwiło go to, że on siedzi przed komputerem i jeśli nie składa jakiegoś tekstu do broszurki o stu i jednym sposobach przyrządzania twarożków z niepełnotłustego mleka, to przepisuje właśnie ułożony przez właściciela list do też właścicieli tyle, że restauracji, zachęcający do zamieszczenia płatnych reklam w przygotowanej właśnie do druku pozycji, bądź tworzy nową bazę danych grupującą firmy budowlane, których katalog właśnie wydawnictwo zaczęło przygotowywać.

         Poeta zupełnie nie potrafił sobie wytłumaczyć, jak te czynności, za które mu płacą mają się do prawdziwych wartości, które zawierała jego poezja. Próbował zrozumieć dlaczego twarożki kosztują więcej niż jego wiersze, dlaczego napisanie nowego poematu nie pozwala mu na opłacenie nawet miesięcznego czynszu, czemu nawet za swoje utwory zebrane nie będzie mógł zbudować sobie choćby chatki w jednym z przedsiębiorstw budowlanych, których spis właśnie wprowadzał do komputera. W przypływach buntowniczych nastrojów mówił coś o nierzucaniu pereł przed wieprze, czy że królestwo jego nie jest z tego świata, ale szybko pokorniał, bo właściciel choć równy i życzliwie doń usposobiony facet, mógłby się jednak wsłuchawszy w mruczane pod nosem słowa nieco zdenerwować, a pieniądze naszemu poecie były tak samo potrzebne jak wszystkim.

         Stawała mu przed oczami smutna prawda, że nie naje się swoimi wierszami i nie zamieszka we własnej poetyce. Duch jego owszem znajdował tam strawę i schronienie, ale skazane na sztukę ciało pozostawało głodne i nagie. Czasami czuł do właściciela podziw z tego powodu, że zrozumiał te proste prawdy wcześniej od niego, częściej odrazę, że się tym prawdom podporządkował. Nękany takimi rozterkami pisywał już rzeczywiście dobre wiersze i coraz częściej zerkał w stronę prozy jakoś bardziej przystającej do otaczającej go rzeczywistości. Dostrzeganie poezji w takim świecie wydawało mu się rzeczywiście prawdziwą sztuką i uświadamiał sobie, że dane jest to tylko nielicznym i wybranym. W jego widzeniu proza była sposobem zmierzenia się z realnością, starcia z nią na równych prawach równego z równym. Przed oczyma duszy swojej widział jak właściciel wydawnictwa gnie się przed potęgą słów, związków zdaniowych i wielopoziomowych treści, jak budzą się w nim stare kompleksy i rodzą nowe, jak czuje swoją twarożkową miałkość i betonową ociężałość. Wyobrażał sobie, że czuwająca przy sejsmografie koleżanka dzwoni do niego i informuje o zbliżających się wstrząsach, które obrócą w perzynę dzieła ponad tysiąca firm, które już wprowadził do bazy danych, jak kolega nocny stróż przestaje pilnować domu właściciela i ten rano nie jest w stanie już zrównoważyć swoimi pieniędzmi prawdziwych wartości.

         Nie były to w przypadku naszego poety apokaliptyczne rojenia sfrustrowanego artysty. Niewątpliwie kryła się za tymi myślami agresja, ale nie mająca na celu prawdziwej destrukcji. Chodziło mu raczej o wstrząs świadomości, o utratę materialnej pewności, o chwilę refleksji między jedną, a drugą łyżeczką twarożku. Chciał, by właściciel i współpracownicy zobaczyli ukazujący się na ekranie komputera napis mane, tekel, fares, żeby dotarło do nich, że ktoś nie śpi, aby spać mógł ktoś, że możliwe jest jednak ruszenie z posad bryły tego świata. Ostrzegał przed tym, czego nie potrafił uniknąć ani Nabuchodonozor, ani nieprawy król Danii, ani car Mikołaj. Mówił, oto nadchodzą dzicy Asyryjczycy, żelazne Norwegi, brudni bolszewicy, barbarzyńcy wszystkich epok zebrani w jeden nieznający piękna i poezji tłum. Idą po wasze pieniądze, wasze domy, wasz twarożek. Mnie poecie zabiorą tylko życie, ale wam wezmą wszystko.

         Nie obronię was wierszem, którego nikt poza mną nie zna, nie uratuję słowem, którego nie daliście mi szansy nauczyć tej wyjącej tłuszczy, nie wzruszę metaforą zaschniętą nic nie znaczącymi znakami na kartce papieru. Nadchodzą prawdziwie głusi, ślepi i nieczuli i idą po was, którzy tylko nie chcecie słyszeć, widzieć i czuć. Idzie do was prawda, która jest teraz w was kłamstwem i dlatego nie chcecie w nią uwierzyć. Nie zostanie po was ani kamień na kamieniu, ani resztki będące milczeniem, ani nawet szyderczy i pusty śmiech pokoleń. Zostanie po was nicość, to jest to właśnie, czego w was teraz najwięcej.

         Rano poeta znowu czekał na tramwaj w towarzystwie lekarki i profesora uniwersytetu. Potem sumiennie wypełniał swoje obowiązki zawodowe, wracał do domu i słuchał piosenek, wieczorem pisał, a nocą widział w snach nadchodzący nowy dzień.